باد کردن، احساس پری و فشار در شکم که معمولا بعد از غذا خوردن اتفاق میافتاد، عارضهای است که با نام نفخ شناخته میشود. استفاده از داروهای بدون نسخه، ازجمله آنتیاسیدها، قرار دادن کیسه آب گرم بر روی شکم، نوشیدن آب، خوردن نعناع و نوشیدن آب گازدار به رفع نفخ شکم کمک میکند. پرهیز از خوردن لوبیا، کلم و کلم بروکلی، کشمش، عدس و انواع آلو نفخ شکم را کاهش میدهد.
نفخ شکم یکی از رایجترین ناراحتیهای گوارشی است که بیشتر افراد در طول زندگی خود با آن مواجه میشوند. این مشکل ممکن است ناشی از تجمع گاز، بلعیدن هوا، مصرف برخی غذاهای خاص یا حتی اختلالهای گوارشی باشد. خبر خوب این است که بیشتر موارد مربوط به نفخ شکم، با روشهای ساده قابل درمان هستند. در این مطلب، با بررسی علل ایجاد نفخ، معرفی راهکارهای کاربردی برای درمان خانگی نفخ شکم و پاسخ به سوالاتی نظیر «برای رفع باد شکم چه بخوریم؟» به شما کمک میکنیم تا راهی مطمئن برای از بین بردن کامل نفخ شکم پیدا کنید.
نفخ شکم و دلایل اهمیت درمان سریع آن
نفخ یا باد شکم، به احساس پری و تورم در ناحیه شکم گفته میشود که معمولا به دلیل تجمع گاز در دستگاه گوارش ایجاد میگردد. این مشکل ممکن است ناشی از دلایل مختلفی باشد و در برخی افراد بهویژه کسانی که دچار مشکلات گوارشی مزمن مانند سندروم روده تحریک پذیر هستند، بیشتر دیده میشود. بنابراین، شناخت و پیگیری دقیق برای درمان سندروم روده تحریک پذیر و سایر علل زمینهای نفخ، اهمیت فراوانی دارد تا بتوان درمان نفخ شکم را به طور موثر انجام داد و از بروز عوارض جلوگیری کرد.
علت نفخ شکم، دلایل نفخ دائمی شکم چیست؟
افراد با تورم شکم خود متوجه نفخ میشوند یا ممکن است درد شدیدی را در ناحیه شکم تجربه کنند. خوشبختانه در بیشتر موارد، علت نفخ شکم ممکن است مسئلهای مثل سوءهاضمه یا تجمع بیشازحد گاز در معده و روده باشد. در این موارد با استفاده از روشهای خانگی مانند درمان سریع یبوست در منزل، مشکل حل میشود. در ادامه به برخی از عوامل ایجادکننده نفخ معده را میپردازیم.
بلعیدن هوا: بیشتر افراد در طول روز از طریق خوردن و آشامیدن مقداری هوا میبلعند. اگر این مقدار بیش از حد معمول باشد، غالبا منجر نفخ متعدد شکم خواهد شد. جویدن آدامس، سیگار کشیدن، مکیدن اشیا، نوشابههای گازدار، سریع غذا خوردن از جمله مواردی هستند که هوای بیشتری وارد معده میکنند.
رژیم غذایی: بعضی از غذاها نظیر لوبیا، کلم و کلم بروکلی، کشمش، عدس، انواع آلو و سیب زمان بیشتری برای هضم نیاز دارند؛ همچنین غذاهای حاوی فروکتوز یا سوربیتول مانند آبمیوه در بدن کاملا جذب نمیشوند. این موادغذایی بدون اینکه کاملا هضم شوند، از روده کوچک به روده بزرگ منتقل میشوند. باکتریهای بیضرر روده بزرگ با تجزیه مواد غذایی مقدار قابلتوجهی گاز آزاد میکنند. این گاز باعث ایجاد نفخ معده و تولید بوی نامطبوع میشود.
بیماریهای زمینهای: در برخی موارد هم نفخ معده ممکن است ناشی از بیماریهای زمینهای باشد. افراد ممکن است به علت مشکلات گوارشی نظیر یبوست، حساسیت به لاکتوز، سندروم روده تحریکپذیر، بیماری رفلاکس و زخم معده دچار نفخ شوند.
علل پیچیدهتر ایجاد نفخ، با تجویز داروهای گوارش توسط پزشک رفع میشوند. دقت کنید که علت نفخ شکم در زنان ممکن است به تخمدان و رحم مرتبط باشد. لذا حتما در این مورد با پزشک خود مشورت کنید؛ همچنین توصیه میشود در مورد بیماریهای که به نفخ شکم منجر میشود نیز اطلاعات داشته باشید. برای مثال در مطلب «یبوست چیست» اطلاعات مفیدی در مورد این بیماری نوشته شده است.
درمان نفخ شکم در خانه، برای رفع باد شکم چه بخوریم؟
روشهای متعددی برای درمان نفخ معده و درمان خانگی باد شکم وجود دارد که باتوجهبه علت بهوجود آمدن عارضه متفاوت است. در بیشتر موارد، نفخ شکم با روشهای خانگی درمان میشود. برخی از روشهایی از بین بردن نفخ شکم فوری که در این مورد کمککننده هستند شامل موارد زیر میشود:
داروهای بدون نسخه، از جمله آنتیاسیدها
قرار دادن کیسه آب گرم روی شکم
نوشیدن آب
خوردن نعناع
نوشیدن آب گازدار
نوشیدن دمنوشهای گیاهی مثل چای زنجبیل
پیادهروی و تحرک بدنی
آرام غذا خوردن
اگر نفخ شما به علت یبوست اتفاق افتاده باشد، با مصرف دارو برای درمان یبوست مثل مصرف ملین، میتوانید نفخ شکم خود را درمان کنید؛ همچنین اگر مرتب دچار نفخ معده میشوید، با مصرف انواع دارو و قرص تقویت روده و معده، سیستم گوارشی خود را تقویت کنید.
نکات کلیدی برای رفع نفخ شکم؛ چه چیزهایی نفخ را از بین میبرد؟
برای رسیدن به نتیجه مطلوب در درمان باد شکم، توجه به برخی نکات تغذیهای و سبک زندگی ضروری است. در ادامه به بررسی دقیقتر راههای درمانی رفع معده و شکم میپردازیم.
رفع نفخ شکم با رژیم غذایی؛ معرفی غذاهایی که باعث ایجاد نفخ میشوند
برای درمان نفخ شکم، باید مصرف غذاهای نفاخ مانند کلم، بروکلی، حبوبات و نوشیدنیهای گازدار را کاهش داد چون این مواد باعث تولید گاز در روده میشوند؛ همچنین مصرف فیبر باید به تدریج و به اندازه مناسب افزایش یابد تا عملکرد روده بهتر شده بدون اینکه نفخ بیشتر شود. نوشیدن مایعات کافی به هضم بهتر و جلوگیری از یبوست کمک میکند که خود باعث کاهش نفخ است. پرهیز از غذاهای چرب و سنگین هم مهم است چون هضم آنها کند بوده و نفخ را تشدید میکند.
اگر نفخ به علت بیماری رودهای مانند سندروم روده تحریک پذیر به وجود آمده باشد، با مصرف قرص پرومینتا میتوان از این اتفاق جلوگیری کرد. در نظر داشته باشید این قرص باید تحت نظر پزشک مصرف شده و در خصوص نحوه مصرف قرص پرومینتا باید با متخصص مشورت کنید.
تغییرات سبک زندگی برای کنترل و درمان نفخ شکم
فعالیت بدنی منظم مثل پیادهروی باعث تحریک حرکات روده و کاهش گازهای انباشته شده میشود. استرس را کاهش دهید چون باعث اختلال در عملکرد روده و افزایش نفخ خواهد شد. خواب کافی و استراحت مناسب نیز به بهبود هضم و کاهش نفخ کمک میکند. با رعایت این نکات همراه درمانهای خانگی و دارویی، رفع نفخ شکم سریعتر و موثرتر خواهد بود.
مصرف فیبر؛ راهی ساده برای جلوگیری از نفخ معده
برای جلوگیری از نفخ معده، فیبر را وارد رژیم غذایی خود کنید. اینکار را بهتدریج انجام دهید، چرا که افزایش سریع آن موجب ایجاد مشکلات گوارشی از جمله نفخ شکم و اسهال میشود. شاید بپرسید پس فایده آن برای درمان نفخ شکم چیست؟ فیبر با افزایش حجم مدفوع، تخلیه معده را به تاخیر میاندازد.
مصرف فیبر، موجب دفع منظم شده و برای پیشگیری از یبوست و نفخ معده موثر است. البته در برخی موارد لازم است برای درمان نفخ موجود در معده از داروهایی مانند پرومینتا دایجست طبق نظر پزشک استفاده شود.
نفخ شکم در کودکان؛ راهکارهای ویژه و شربت شکم درد کودکان
نفخ در کودکان شایع است و معمولا به دلیل حساسیتهای غذایی یا رشد سیستم گوارش اتفاق میافتد. راهکارهای درمان نفخ کودکان در منزل شامل موارد زیر میشود:
استفاده از شربت شکم درد کودکان که معمولا حاوی سایمتیکون یا مواد گیاهی ملایم است.
ماساژ آرام شکم کودکان به کاهش درد و نفخ کمک میکند.
تنظیم رژیم غذایی کودک و اجتناب از غذاهای نفاخ برای کودکان.
مشاوره با پزشک متخصص اطفال برای انتخاب داروی مناسب و بررسی شرایط کودک در صورت تکرار نفخ توصیه میشود.
داروهای موثر در درمان نفخ شکم؛ معرفی قرصها و مکملهای تخصصی
گاهی درمان خانگی نفخ شکم کافی نیست و برای درمان سریعتر و کاملتر باید از داروهای تخصصی استفاده کرد. این داروها به کاهش گاز، تسکین التهاب و بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک کرده و درمان نفخ معده را تسریع میکنند. برای از بین بردن نفخ شکم چند گزینه موثر وجود دارد:
دایمتیکون و سایمتیکون: داروهای بادشکن قوی روده که با شکستن حبابهای گاز، نفخ را سریع کاهش میدهند.
پرومینتا دایجست: به عنوان قرص تقویت روده و معده برای بهبود هضم و کاهش نفخ کاربرد دارد. نحوه مصرف قرص پرومینتا باید طبق دستور پزشک باشد.
قرص فورایز ۲۰: میان انواع داروی درمان نفخ شکم قرص فورایز ۲۰ دارویی موثر در بهبود عملکرد روده و کاهش نفخ است.
لاکتاز: مکملی مناسب برای افراد حساس به لاکتوز که هضم بهتر را تسهیل و نفخ را کاهش میدهد.
آلفا-گالاکتوزیداز: آنزیمی که نفخ ناشی از مصرف حبوبات و سبزیجات را کاهش میدهد.
مصرف این داروها همراه با درمان خانگی نفخ شکم روند بهبود را سرعت بخشیده و باعث رفع نفخ شکم میشود. حتما پیش از مصرف، با پزشک مشورت کنید تا بهترین نتیجه حاصل شود.
علائم هشداردهنده که نیاز به مراجعه پزشک دارند
اگر نفخ همراه با علائم زیر باشد، باید حتما به پزشک یا متخصص گوارش مراجعه شود:
درد شدید یا مداوم در ناحیه شکم
مشاهده خون در مدفوع یا مدفوع سیاه
اسهال یا استفراغ مکرر
کاهش وزن بدون دلیل
تب یا ضعف عمومی
این علائم ممکن است نشاندهنده بیماریهای جدیتری مانند فتق معده، عفونتها یا حتی سرطان باشند که نیاز به درمان تخصصی دارند. (برای کسب اطلاعات دقیق در خصوص بیماری فتق معده، مقاله فتق معده چیست را مطالعه کنید.)
درمان به موقع نفخ؛ گامی موثر در پیشگیری از مشکلات جدیتر
نفخ شکم مشکلی شایع است که در صورت درمان به موقع، میتوان از بروز مشکلات جدیتر جلوگیری کرد. شناخت علل نفخ، رعایت رژیم غذایی مناسب، تغییر سبک زندگی و استفاده از درمانهای خانگی یا دارویی به رفع سریع و موثر نفخ کمک میکند. در موارد شدید یا مکرر، مشورت با پزشک و استفاده از داروهای درمانی ضروری است. توصیه میکنیم داروهای مربوط به نفخ شکم را حتما از انواع شرکت پخش دارو معتبر تهیه کنید تا بهترین نتیجه درمانی را بگیرید و از عوارض جلوگیری کنید.
نظرات کاربران