سالیانه بیش از یک میلیون بیمار بر اثر نارسایی قلبی ناشی از آب آوردن ریه، بستری می‌شوند. آب آوردن ریه (Pulmonary edema) زمانی اتفاق می‌افتد که حجم مایع داخل ریه در فضای بین ریه و قفسه سینه افزایش پیدا می‌کند. بر اثر این اتفاق، اکسیژن لازم به بدن نمی‌رسد و در نتیجه به دنبال آن نارسایی قلبی و تنگی نفس رخ می‌دهد. علائم آب آوردن ریه (اِدم ریه) براساس شدت آن، متفاوت است. برخی افراد به علت بیماری زمینه‌ای که دارند، در ابتلا به اِدم ریه، به مراقبت‌های ویژه نیاز پیدا می‌کنند. در این مطلب از مجله شرکت پخش دارو آدوراطب، به بررسی علائم این بیماری و راهکارهای بهبود آن خواهیم پرداخت. پس از خواندن این مقاله، با شناخت علائم اب آوردن ریه و راهکارهای کنترل آن می‌توانید با درمان به‌موقع آن را بهبود دهید.
علائم بلند مدت بیماری؛ مرحله مزمن آب آوردن ریه
فرد مبتلا به ادم ریه، به‌سختی نفس می‌کشد، به طوری‌که اکسیژن کافی به بدن نمی‌رسد. با افزایش مایع داخل ریه، انتقال اکسیژن به خون متوقف می‌شود. تا زمانی که فرد تحت درمان قرار نگیرد، علائم او همچنان پیشرفت می‌کند. در این مرحله باتوجه‌به شدت بیماری، پزشک با تجویز داروهای تنفسی یا روش‌های درمانی دیگر، از پیشرفت بیماری و افزایش درگیری ریه جلوگیری می‌کند. این مرحله شامل علائمی از جمله موارد زیر است:
- تنگی نفس هنگام فعالیت فیزیکی و ورزشی
- تنگی نفس هنگام دراز کشیدن
- احساس خس خس سینه
- بیدار شدن از خواب ناشی از تنگی نفس؛ طوری‌که در حالت نشسته از بین می‌رود
- تورم و ایجاد پف در قسمت پاها
- احساس خستگی مداوم ناشی از تنگی نفس
این علائم ممکن است به‌طور ناگهانی یا با گذشت زمان ظاهر شوند. باتوجه‌به شدت و سابقه بیماری زمینه‌ای، ممکن است نشانه‌های شدیدتری از آب آوردن یا اِدم ریه بروز می‌کند.
علائم شدید بیماری؛ مرحله حاد آب آوردن ریه
در شرایطی که ادم ریه وارد مراحل پیشرفته می‌شود، با کاهش اکسیژن در بدن، علائم زیر بروز می‌کند:
- سردرد طولانی مدت
- ضربان قلب سریع و نامنظم هنگام استراحت
- تب و سرفه
- عدم توانایی راه رفتن از سربالایی و سرازیری
باتوجه‌به اورژانسی بودن شرایط فرد مبتلا، بهتر است پرستار یا فردی از اعضای خانواده همیشه در کنار او باشد تا با تشدید علائم فورا او را به بیمارستان برساند. برخی از افراد مبتلا به مشکلات ریوی، طبق نظر پزشک، اسپری‌های مخصوصی مثل اسپری سرتاید برای کنترل انسداد ریه استفاده می‌کنند که باید همیشه در دسترسشان باشد. تجویز نوع اسپری مصرفی و دارو بر عهده پزشک است.
علت آب اوردن ریه چیست؛ اهمیت معاینه پزشک در تشخیص بیماری
درصورتیکه آب آوردن ریه، وارد مراحل پیشرفته و حاد نشده باشد، با مراجعه به‌موقع به پزشک می‌توان آن را کنترل کرد. در این شرایط باتوجه‌به تشخیص متخصص و وضعیت ریه، پزشک ممکن است دارو یا اسپری‌های تنفسی خاصی مثل اسپری فلوکسی تاید تجویز می‌کند. علت آب اوردن ریه باتوجه‌به شرایط سلامت فرد، متفاوت است. رایج‌ترین علت این عارضه را در ادامه خواهیم گفت.
نارسایی قلبی؛ شایع‌ترین علت آب آوردن ریه در افراد مسن
نارسایی قلبی (CHF) زمانی اتفاق می‌افتد که قلب نتواند پمپاژ خون را به‌خوبی انجام دهد. در‌نتیجه فشار معکوس به عروق خونی در ریه ناشی از ناتوانی پمپاژ خون، باعث ترشح مایعات به بیرون از عروق می‌شود. در حالت عادی، ریه اکسیژن را از هوایی که تنفس می‌کنیم، دریافت و آن را وارد جریان خون می‌کند. زمانی‌که ریه پر از مایعات می‌شود، دیگر نمی‌تواند اکسیژن را وارد جریان خون کند؛ در‌نتیجه بدن با کمبود اکسیژن روبه‌رو می‌شود.
بیماری زمینه‌ای؛ از عوامل ثانویه آب آوردن ریه
علاوه‌بر نارسایی قلبی، حمله یا دیگر بیماری‌های قلبی و برخی از بیماری‌های زمینه‌ای نیز می‌تواند منجر به آب آوردن ریه شود. عوامل دیگری که باعث بروز این عارضه می‌شود، شامل موارد زیر است:
- آسیب دریچه‌های قلب
- فشار خون بالا و آریتمی‌های قلبی
- بیماری ذات الریه
- نارسایی کلیوی
- عفونت شدید ریه ناشی از بیماری‌هایی مانند کرونا
- عفونت شدید خون
فشار ناشی از ادم ریوی، باعث گشاد شدن عروق ریوی می‌شود. به‌دنبال آن فشار داخل عروق بالا رفته، در‌نتیجه فشار خون ریوی اتفاق می‌افتد.
عوامل خارجی؛ تاثیر فعالیت روزمره در انسداد ریه
برخی از عوامل خارجی نیز منجر‌به فشار اضافی به ریه شود، در‌نتیجه ادم ریه اتفاق می‌افتد. مواردی از جمله:
- قرار گرفتن در ارتفاع بالا؛ مانند زمان کوهنوردی
- مصرف بیش از حد برخی از داروها
- آسیب ناشی از استنشاق مواد سمی
- تروما یا ضربه ناگهانی شدید به قفسه سینه
- بلعیدن بیش از حد آب ناشی از غرق شدن
در موارد خاص ممکن است فرد با داشتن بیماری زمینه‌ای، بر اثر عواملی که در بالا گفتیم، دچار آب آوردن ریه شود. میزان عوارض جانبی این بیماری، باتوجه‌به علت آن متفاوت است.
نحوه تشخیص اِدم ریه؛ آیا آب آوردن ریه خطرناک است؟
تشخیص شدت اِدم ریه بر عهده پزشک متخصص است. پزشک ممکن است با معاینه اولیه ریه، مواردی از جمله افزایش ضربان قلب، تنفس سریع، صداهای غیرطبیعی از ریه هنگام تنفس، تورم پاها، رنگ و دمای پوست را بررسی کند. احتمال دارد براساس شدت بیماری، داروهایی مثل نبولایزر پالمیکورت تجویز شود. همچنین ممکن است نیاز به آزمایش‌های دقیق‌تری مانند آزمایش خون، سونوگرافی، اکوکاردیوگرام، یا نوار قلب برای بررسی مشکلات قلب و ریه باشد.
تغییر رنگ پوست به‌حالت آبی یا خاکستری، تعریق ناگهانی و ضربان نامنظم قلب، از جمله علائم خطرناک اِدم ریه را نشان می‌دهد. زمانی که فرد دچار مشکلات شدید تنفسی شده یا سرفه‌های خلط‌دار دردآور را تجربه می‌کند، سریعا اورژانس را از وضعیت او باخبر کنید. در‌صورت اقدام به‌موقع، می‌توانید از شدیدتر شدن آن جلوگیری کنید.
درمان آب آوردن ریه؛ از اکسیژن رسانی تا تخلیه آب ریه
درصورتیکه دچار تنگی نفس شدید، پیش از هر اقدامی برای پیدا کردن علت تنگی نفس خود به پزشک متخصص مراجعه کنید. باتوجه‌به شدت بیماری، درمان خانگی آب آوردن ریه ممکن است چندان موثر نباشد. درمان این عارضه نیاز به اقدامی سریع دارد که حتما باید زیر نظر پزشک انجام شود. باتوجه‌به شدت و نوع بیماری، پزشک از راه‌های مختلفی از جمله موارد زیر برای درمان استفاده می‌کند.
اکسیژن رسانی؛ درمان آب آوردن ریه در سالمندان
علت آب اوردن ریه در سالمندان ممکن است ناشی از عوارض جانبی مصرف برخی از داروها باشد. باتوجه‌به شرایط بیمار، پزشک دستور استفاده از کپسول اکسیژن را تجویز می‌کند. دراین‌صورت به کمک ماسک اکسیژن، نبولایزر بینی یا ونتیلاتور، اکسیژن خالص را به ریه فرد منتقل می‌کند.
استفاده از دارو؛ یکی از روش های درمانی آب آوردن ریه
باتوجه‌به علت آب آوردن ریه، پزشک از روش‌های درمانی متفاوتی استفاده می‌کند. در شرایطی که فرد دچار تنگی نفس باشد، با تشخیص پزشک، روش‌های دارویی مثل استفاده از قرص، اسپری یا پماد تجویز می‌کند. برای مثال برخی از داروهای کاهنده به کاهش فشار برای از بین رفتن مایعات در ریه کمک می‌کند. درحالی‌که برخی دیگر، موجب گشاد شدن عروق خونی برای کاهش فشار قلب می‌شود.
تخلیه آب ریه؛ روش تهاجمی درمان آب آوردن ریه
در این روش، پزشک به کمک یک کاتتر ساکشن کوچک، مایعات موجود در ریه را تخلیه می‌کند. استفاده از این روش، به تشخیص پزشک و وضعیت فرد بیمار بستگی دارد.
تشخیص علائم آب آوردن ریه و درمان آن تحت نظر پزشک
علائم آب آوردن ریه باتوجه‌به شدت آن و وضعیت فرد، به دو صورت حاد و مزمن بروز می‌کند. در این مطلب، علائم، دلایل و راهکارهای درمان اب اوردن ریه را بررسی کردیم. به‌خاطر داشته باشید که تشخیص و درمان این عارضه، حتما باید تحت نظر پزشک باشد. در‌صورت اقدام به‌موقع برای کنترل ادم ریه، می‌توان از حاد شدن آن جلوگیری کرد. اگر تجربه‌ای در این زمینه دارید، نظرتان را در بخش کامنت با ما و خوانندگان مجله آدوراطب درمیان بگذارید.
نظرات کاربران