اگر علائمی همچون برگشت مزه تلخ از گلو به دهان، دردی که از شکم به قفسه سینه فشار وارد می‌کند و سوزش سر دل را تجربه کرده‌اید، به رفلاکس معده دچار شده‌اید. رفلاکس معده به‌عنوان یک بیماری شناخته می‌شود. هنگامی‌که محتوای معده به مری می‌رود، باعث بروز علائم نامطلوبی خواهد شد که به آن رفلاکس معده می‌گویند. این بیماری بر اثر ضعف عضلانی در ناحیه سوزنی مری ایجاد می‌شود. در بیشتر موارد، علت دقیق این عارضه نامعلوم است. در این مقاله به شما خواهیم گفت که رفلاکس معده چیست و چه علائمی دارد. بعد از مطالعه این مقاله با علائم شایع رفلاکس معده برای تشخیص به‌موقع مشکل آشنا خواهید شد.
رفلاکس معده؛ بازگشت اسید و سایر محتویات درون معده به مری
زمانی‌که اسید و سایر محتویات درون معده به مری باز‌می‌گردد فرد دچار رفلاکس معده می‌شود. این بازگشت از دریچه پایین مری اتفاق می‌افتد که دریچه‌ای عضلانی به شکل حلقه است و در انتهای مری و ابتدای معده قرار دارد. زمانی‌که این دریچه به‌طور‌کامل کار نکند غذایی که وارد معده شده ممکن است مجددا به مری بازگردد. همین موضوع منجر‌به ابتلا به رفلاکس معده خواهد شد. اگر علائم رفلاکس معده بیشتر از دو بار در هفته اتفاق بیفتند، فرد احتمالا به این بیماری دچار شده است. پزشکان با بررسی شرایط بیمار و تجویز داروهای گوارشی به کنترل این علائم و تسکین دردهای ناشی از رفلاکس معده کمک خواهند کرد.
رفلاکس معده ممکن است مزمن یا حاد باشد. در رفلاکس مزمن محتویات معده فقط در مری بالا می‌آیند و به حلق نمی‌رسند. علائم این نوع رفلاکس شامل درد در ناحیه معده، سوزش در قفسه سینه و گلو، حالت تهوع، افزایش تولید بزاق یا سردرد است. در برخی موارد اما این بیماری شدت بیشتری دارد. از علائم خطرناک رفلاکس معده می‌توان به زخم معده یا آسیب به مری اشاره کرد.
سوزش در ناحیه قفسه سینه و گلو به دلیل بازگشت محتویات معده به مری
یکی از علائم رفلاکس معده سوزش قفسه سینه و ناحیه گلو است. این احساس معمولا هنگام خوردن یا دراز کشیدن بعد از وعده غذایی بیشتر می‌شود. علت سوزش این است که محتویات معده خاصیت اسیدی دارد که در تماس با قسمت‌های حساس و آسیب‌پذیر مری و جداره داخلی مری قرار می‌گیرد. وقتی اسید معده به مری برسد باعث تحریک و التهاب در این ناحیه و ایجاد سوزش و درد در ناحیه قفسه سینه و گلو می‌شود.
همچنین امکان دارد که رفلاکس معده باعث تحریک اعصاب حسی در منطقه قفسه سینه و گلو شود. این موضوع نیز درد و سوزش را به‌همراه خواهد داشت. اگر سوزش در این ناحیه آزاردهنده است حتما برای معالجه نزد پزشک بروید. متخصصان برای تسکین سوزش و مهار اسید معده مصرف داروهایی همچون ازونیوم را توصیه می‌کنند. مصرف این دارو فقط باید با تجویز و تحت‌نظر پزشک انجام شود.
رفلاکس معده و سرفه؛ تنگی نفس به‌دلیل تحریک مری
رفلاکس معده ممکن است منجر‌به تجربه علائمی همچون عطسه، سرفه و تنگی نفس شود. در برخی مواقع رفلاکس معده باعث تحریک رگ‌ها و اعصاب مرتبط با ریه‌ها و ناحیه بینی و حلق می‌شود. با تحریک ناحیه تنفسی احتمال سرفه و عطسه کردن بیشتر خواهد شد. اگر میزان عطسه و سرفه بیشتر از حد معمول باشد ممکن است منجر‌به تنگی نفس و سایر علائم تنفسی شود. به‌طور‌کلی این علائم در نتیجه تحریک مری توسط محتوای معده ایجاد می‌شوند. اگر بیماری رفلاکس معده تنفس طبیعی را برای شما دشوار کرده است حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.
بوی بد دهان و تهوع در نتیجه بازگشت محتویات معده به ناحیه گلو
علائمی همچون بوی بد دهان و تهوع در بیماری رفلاکس معده ممکن است در نتیجه برگشت محتوای معده به دهان و گلو به‌وجود بیاید. رفلاکس معده به معنی برگشت محتویات معده، شامل اسید معده، غذا یا مواد دیگر به مری است. در برخی موارد حاد این محتویات به ناحیه گلو نیز می‌رسند. این موضوع باعث ایجاد بوی بد دهان و تهوع می‌شود. در واقع زمانی‌که محتویات معده به گلو برمی‌گردد با باکتری‌های موجود در دهان ترکیب شده و باعث ایجاد بوی بد در دهان می‌شوند. همچنین، تماس اسید معده با بافت‌های حساس حنجره و گلو، ممکن است باعث تحریک این بافت‌ها و بروز حالت تهوع شود.
در‌صورت آزاردهنده شدن این علائم حتما به پزشک مراجعه کنید. پزشکان با بررسی شرایط خاص بیمار و تجویز داروهای گوارشی همچون قرص دومپریدون باعث می‌شوند تا سرعت حرکت غذا در لوله گوارش بیشتر شده و جلوی اختلالاتی همچون تهوع و استفراغ گرفته شود.
بروز درد و ناراحتی در ناحیه شکم و پهلوها از علائم رفلاکس معده
دردهایی که افراد مبتلا به رفلاکس معده تجربه می‌کنند، ناشی از بازگشت محتویات معده به مری و ایجاد التهاب در آن است. یکی از این دردها شامل احساس ناراحتی در ناحیه شکم و پهلوها می‌شود. زمانی‌که محتویات معده به مری برمی‌گردند، اسید معده و غذا حتی به پهلوها نیز می‌رسند. برخورد این محتویات با پهلوها باعث تحریک و التهاب در این مناطق می‌شود. در نتیجه درد در منطقه شکم و پهلوها می‌تواند به‌عنوان یکی از نشانه‌های رفلاکس معده شناخته شود.
در صورت بروز هر یک از این علائم و اطلاع از اینکه برای معده درد چی خوبه، بهتر است در اولین فرصت به پزشک متخصص مراجعه کنید. پزشک با‌توجه‌به شدت نشانه‌ها، جواب آزمایش‌ها و بررسی‌ها اقدام به تجویز دارو و انتخاب روش درمانی مناسب می‌کند.
التهاب و زخم مری؛ یکی از علائم جدی رفلاکس معده
اگر رفلاکس معده شدید و ادامه‌دار باشد، ممکن است باعث التهاب و زخم مری شود. با بازگشت مداوم محتوای معده به مری، مخاط مری تحریک و التهاب و زخم‌هایی در این ناحیه ایجاد خواهد شد. در این حالت اسیدهای معده به‌طور دائم با بافت حساس مری در تماس هستند که باعث تحریک، التهاب و آسیب به بافت مری و ایجاد سوزش، درد و خارش در این ناحیه می‌شوند.
در بعضی مواقع ممکن است زخم‌های مری خطرناک باشند و عوارض جدی همچون خونریزی را به‌همراه داشته باشند؛ بنابراین اگر در این ناحیه سوزش و درد احساس می‌کنید، در اولین فرصت نزد متخصص گوارش بروید. با بررسی وضعیت شما علت دقیق سوزش مشخص می‌شود و پزشک داروی مناسب را برای شما تجویز خواهد کرد. یکی از داروهای مناسب برای کاهش تولید اسید معده امپرازول است. توجه داشته باشید که فقط با تجویز پزشک و در دست داشتن نسخه می‌توانید نسبت به تهیه این دارو اقدام کنید.
با سبک زندگی سالم احتمال ابتلا به رفلاکس معده کاهش می‌یابد
در این مقاله به این سوال پاسخ دادیم که رفلاکس معده چیست. همچنین با علائم این بیماری آشنا شدیم. سبک زندگی سالم و رعایت رژیم غذایی مناسب باعث جلوگیری از رفلاکس معده می‌شود. غذاهای سنگین و چرب احتمال ابتلا به رفلاکس معده را بیشتر می‌کند؛ بنابراین بهتر است از غذاهای سبک و ساده مانند ماهی، مرغ، سبزیجات و میوه‌ها استفاده کنید. همچنین از مصرف نوشیدنی‌های خیلی داغ خودداری کنید. غذاهای گرم و داغ علائم رفلاکس معده را شدیدتر می‌کنند. برای کاهش این علائم، بهتر است از آب‌میوه، ماست و آب‌نبات استفاده کنید.
افزایش وزن، چاقی، بارداری، بیماری‌های گوارشی، مصرف غذاهای ناسالم و دیر خوردن شام ممکن است احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. در‌صورت تجربه علائمی مانند سوزش معده، درد در قفسه سینه، سرفه، تب و سرگیجه، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
نظرات کاربران