ازوفاژیت چیست؟ علائم، دلایل و روش‌های درمان التهاب مری

در بیماری ازوفاژیت، دیواره داخلی مری ملتهب و زخم می‌شود و اگر به‌موقع به آن رسیدگی نکنید، باعث بروز مشکلات جدی مثل زخم مری، باریک شدن مسیر عبور غذا یا حتی تشکیل سلول‌های پیش‌سرطانی می‌شود. معمولا بیماری ازوفاژیت به دلیل برداشت اسید معده به مری روی می‌دهد. اگر گاهی اوقات در بخش قفسه سینه، سوزش و درد دارید یا احساس می‌کنید غذا در گلویتان گیر می‌کند، شاید دچار ازوفاژیت شده‌اید. در ادامه دلایل و علائم این بیماری را به‌صورت‌کامل بررسی می‌کنیم و بهترین دارو برای التهاب مری را هم به شما می‌گوییم.

ازوفاژیت یا التهاب مری چیست؟

وقتی لایه داخلی مری تحریک می‌شود و آسیب می‌بیند، بیماری ازوفاژیت (Esophagitis) به‌وجود می‌آید. این التهاب معمولا به‌ دلیل برگشت اسید معده به مری اتفاق می‌افتد. اگر دریچه بین مری و معده، ضعیف و شل شود؛ اسید معده به سمت مری بالا می‌آید و باعث التهاب دیواره مری می‌شود. بااین‌حال علت ازوفاژیت همیشه اسید معده نیست؛ مصرف برخی داروها، عفونت، آلرژی غذایی یا حتی پرتودرمانی هم باعث بروز این مشکل می‌شوند.

البته التهاب مری یا ازوفاژیت را با واریس مری اشتباه نگیرید؛ این دو بیماری کاملا با هم فرق دارند. واریس مری به گشاد شدن غیرطبیعی و پیچ‌خوردگی رگ‌های خونی در دیواره مری گفته می‌شود. این مشکل معمولا بر اثر بیماری‌های کبدی به‌وجود می‌آید.

ازوفاژیت یا التهاب مری چه علائمی دارد؟

رایج‌ترین نشانه التهاب مری، احساس سوزش یا درد پشت جناغ سینه است؛ این درد معمولا بعد از غذا خوردن یا دراز کشیدن شدیدتر می‌شود. بااین‌حال ازوفاژیت نشانه‌های زیر را هم دارد:

• دشواری در بلع (دیسفاژی) و احساس گیر کردن غذا در گلو یا سینه
• درد هنگام غذا خوردن (اودینوفاژی) و احساس سوزش یا زخم موقع قورت دادن لقمه
• بازگشت اسید معده داخل دهان و احساس طعم تلخ‌مانند
• تهوع، استفراغ یا سکسکه مداوم
• زخم یا التهاب در دهان
• کاهش اشتها و وزن بی‌دلیل

توجه کنید که رفلاکس معده (بازگشت اسید معده به مری) باعث ازوفاژیت می‌شود؛ بااین‌حال رفلاکس صفراوی (بازگشت صفرای روده به معده) باعث ورم یا گاستریت معده می‌شود.

علت‌ ازوفاژیت؛ برگشت اسید معده به مری

اصلی‌ترین دلیل التهاب مری، برگشت اسید معده به مری است. بااین‌حال عوامل دیگری مثل داروها، عفونت‌ها یا حتی آلرژی هم باعث ازوفاژیت می‌شوند. در جدول زیر مهم‌ترین علت‌های التهاب مری را بررسی می‌کنیم:

میان همه مواردی که در جدول بالا به شما گفتیم، رفلاکس معده مهم‌ترین دلیل التهاب مری محسوب می‌شود. اگر به رفلاکس‌های مداوم معده توجه نکنید، مری شما به‌مرور آسیب می‌بیند؛ بنابراین باید بدانید که رفلاکس معده چه علائمی دارد تا به‌موقع مشکل خود را درمان کنید.

بیماری ازوفاژیت در مراحل ابتدایی فقط باعث التهاب مری می‌شود؛ یعنی در آندوسکوپی هیچ‌گونه زخمی وجود ندارد و دیواره مری فقط قرمز و ملتهب است. اگر علت این بیماری را رفع نکنید و التهاب شدیدتر شود، دیواره مری زخم می‌شود یا به‌اصطلاح فرسایش پیدا می‌کند. در این حالت بیماری ازوفاژیت وارد فاز مزمن شده است که به آن ازوفاژیت اروزیو یا فرسایشی می‌گویند.

روش‌های درمان ازوفاژیت براساس علت بیماری

برای درمان ازوفاژیت، براساس علت اصلی التهاب روش‌های متفاوتی وجود دارد. مهم‌ترین روش درمانی، بررسی لیست داروهای گوارشی و مصرف داروی مناسب برای کاهش اسید معده زیر نظر پزشک است. در ادامه همه روش‌های درمان التهاب مری را به شما می‌گوییم.

درمان ازوفاژیت رفلاکسی با مصرف داروهای ضداسید معده

ازوفاژیت رفلاکسی، زمانی ایجاد می‌شود که اسید معده به‌صورت‌مداوم وارد مری شود. ازوفاژیت ناشی از رفلاکس معمولا با درمان مشکلات گوارشی با داروی مناسب برطرف می‌شود. در این شرایط معمولا پزشک داروهای زیر را برای شما تجویز می‌کند:

• داروهای مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs): این داروها مثل امپرازول، پنتوپرازول یا اسموپرازول قوی‌ترین داروها برای کاهش ترشح اسید معده هستند و معمولا برای دوره کوتاه‌مدت تجویز می‌شوند.
• بلوکرهای گیرنده H2: داروهایی مثل  فاموتیدین یا رانیتیدین باعث کاهش اسید معده می‌شوند. این داروها را باید شب قبل از خواب در کنار داروهای مهارکننده پمپ پروتون زیر نظر پزشک مصرف کنید.
• آنتی‌اسیدها: شربت‌هایی مانند آلومینیوم‌منیزیم، اسید معده را خنثی می‌کنند؛ بااین‌حال تاثیر این داروها کوتاه‌مدت است.

برای درمان ازوفاژیت ناشی از رفلاکس، استفاده از داروهای مهارکننده پمپ پروتون (PPIs) اهمیت فراوانی دارد؛‌ یکی از داروهای موثر در این شرایط، قرص فورایز 20 است که برای ترمیم آسیب‌های مخاط مری ناشی از بازگشت اسید و همچنین نگهداری فاز بهبودی تجویز می‌شود.

درمان ازوفاژیت دارویی با قطع مصرف محرک‌ها و نوشیدن آب فراوان

ازوفاژیت دارویی زمانی رخ می‌دهد که شما قرصی را در حالت دراز کشیده یا بدون آب کافی بخورید؛ در این شرایط دارو در مری شما باقی می‌ماند و باعث التهاب می‌شود. اگر التهاب مری به دلیل مصرف دارو باشد، باید مصرف آن قرص را قطع کنید (یا زیر نظر پزشک داروی دیگری بخورید). علاوه‌بر این، حتما به‌همراه دارو مقدار فراوانی آب بنوشید و تا ۳۰ دقیقه بعد از خوردن قرص دراز نکشید. در این شرایط گاهی پزشک داروهای ضداسید مانند ازونیوم 20 برای تسکین موقت درد گلوی شما تجویز می‌کند.

درمان ازوفاژیت عفونی با مصرف دارو زیر نظر پزشک

ازوفاژیت عفونی بیشتر در افرادی دیده می‌شود که سیستم ایمنی ضعیف دارند. عفونت‌های ویروسی (مثل ویروس هرپس)، قارچی (مثل کاندیدا) یا باکتریایی باعث التهاب مری می‌شوند. علائم شایع ازوفاژیت عفونی درد شدید هنگام بلع، تب و زخم دهان است. پزشک برای درمان التهاب مری عفونی، داروهای ضدویروس مانند آسیکلوویر (برای هرپس سیمپلکس) و آنتی‌بیوتیک‌ تجویز می‌کند.‌

درمان ازوفاژیت ائوزینوفیلیک با حذف غذاهای حساسیت‌زا و مصرف دارو

در ازوفاژیت ائوزینوفیلیک، سلول‌هایی به نام ائوزینوفیل وارد بافت مری می‌شوند و التهاب ایجاد می‌کنند. ایوزینوفیل‌ها نوعی گلبول سفید خون هستند که وظیفه اصلی آن‌ها مقابله با آلرژی‌ها و عفونت‌های انگلی است. وقتی بدن شما به ماده‌ای آلرژی نشان می‌دهد، تعداد این سلول‌ها افزایش پیدا می‌کند.

این واکنش آلرژیک بیشتر در کودکان و نوجوانانی دیده می‌شود که به غذاهایی خاص مثل شیر، گندم یا تخم‌مرغ حساسیت دارند. برای درمان این مشکل، معمولا پزشک ترکیبی از دارو و رژیم غذایی را پیشنهاد می‌کند:

• غذاهای حساسیت‌زا مانند لبنیات، تخم‌مرغ، گندم، سویا و آجیل باید از برنامه غذایی افرادی با مشکل ازوفاژیت ائوزینوفیلیک حذف شوند.
• معمولا پزشک پیشنهاد می‌کند در کنار حذف غذاهای حساسیت‌زا، داروهای استروئید موضعی مثل بودزوناید مصرف کنید.

پزشک‌ها اصولا قبل از تجویز هرگونه دارو، تست آلرژی برای شناسایی محرک‌ها انجام می‌دهند؛ بنابراین هرگز بدون مشورت پزشک هیچ‌گونه دارویی مصرف نکنید.

استفاده از روش‌های درمانی پیشرفته در موارد شدید ازوفاژیت

اگر التهاب مری وارد فاز مزمن شد و ازوفاژیت فرسایشی (اروزیو) به‌وجود آمد؛ پزشک از روش‌های پیشرفته‌تر در کنار دارودرمانی استفاده می‌کند. اگر عوارضی مثل تنگی مری بر اثر ازوفاژیت اروزیو برای شما پیش آمد و درمان‌های دارویی هم جواب نداد، پزشک جراحی ضدرفلاکس انجام می‌دهد. گاهی هم پزشک با روش‌ها و ابزارهای خاص پزشکی، مری را کمی گشادتر می‌کند.

انتخاب داروی مناسب برای التهاب مری با مشورت پزشک

در این مقاله به‌صورت‌کامل بررسی کردیم که بیماری التهاب مری چیست؛ ازوفاژیت یا همان التهاب مری به دلایل مختلفی مثل بازگشت اسید معده، مصرف برخی داروها، عفونت‌های قارچی یا ویروسی و واکنش آلرژیک ایجاد می‌شود. پزشک شما براساس دلیل بروز بیماری، روش درمانی مناسب را پیشنهاد می‌دهد و داروی مناسب برای شما تجویز می‌کند.

آدوراطب به‌عنوان شرکت پخش سراسری گروه کوبل دارو، نقشی بسیار مهم در دسترسی شما به انواع داروها ایفا می‌کند. این شرکت بیشتر از ۱۵ سال سابقه فعالیت دارد و انواع داروها، مکمل‌ها و تجهیزات پزشکی برندهای معتبری مانند دکتر عبیدی، نستله و آستارازنکا را به بیشتر از ۱۵ هزار داروخانه و مرکز درمانی در سراسر کشور توزیع می‌کند.