بیماران مبتلا به عارضه‌های کبدی در معرض خطر ابتلا به واریس مری قرار دارند. آسیب دیدن بافت کبد بر اثر بیماری‌های مختلفی مثل هپاتیت، کبد چرب و التهاب باعث مسدود شدن رگ‌های خونی اطراف کبد خواهد شد. واریس مری نیز دقیقا به‌دنبال انسداد رگ‌های خونی اطراف کبد ایجاد می‌شود. البته همه دلایل ایجاد واریس مری به بیماری‌های کبد ختم نمی‌شوند. در این مقاله به بررسی تعریف بیماری واریس مری و نشانه آن می‌پردازیم تا بدانید «واریس مری چیست». بعد از مطالعه این مطلب، اطلاعات پزشکی مفیدی از نشانه‌های بیماری واریس فرا خواهید گرفت.
واریس مری؛ بیماری که به‌دنبال مسدود شدن جریان خون در کبد ایجاد می‌شود
واریس مری یا Esophageal varices به بیماری گفته می‌شود که بزرگ شدن غیرطبیعی رگ‌های مری را به‌دنبال دارد. این بیماری بیشتر در افرادی با سابقه بیماری‌های کبدی مشاهده می‌شود. لخته خون یا یک بافت زخمی کبد در بیماری واریس مری باعث مسدود شدن مسیر جریان خون به سمت مری می‌شود. درنتیجه انسداد رگ‌های خونی، وریدهای واریس به‌صورت غیرطبیعی بزرگ خواهند شد.
ازآنجایی‌که مسیر اصلی خون در بیماری واریس مری مسدود شده است، خون وارد مویرگ‌های دیگر می‌شود. به‌این‌ترتیب و بر اثر فشار و حجم بالای خون وارد شده به مویرگ‌ها، بخشی از این وریدها آسیب می‌بینند. در مواردی که خونریزی بر اثر پاره شدن رگ، شدید باشد، احتمال مرگ بیمار وجود دارد.
مشورت با پزشک؛ اولین اقدام ضروری برای بیماران مشکوک به واریس مری
بیماران مبتلا به واریس مری ممکن است که در قسمت فوقانی شکم احساس درد داشته باشند؛ در اینصورت برای درمان به پزشک مراجعه می‌کنند. پزشک متخصص باتوجه‌به علائم و شرح حال بیمار برای تجویز دارو تصمیم می‌گیرد. البته همیشه در ویزیت اول تجویز دارو انجام نمی‌شود؛ چراکه دقیقا منبع درد مشخص نیست.
در برخی موارد پزشک بیمار مشکوک به واریس مری را برای انجام آزمایش می‌فرستد. بااینحال پزشک تا آماده‌سازی نتیجه آزمایش ممکن است برخی از داروهای گوارشی را برای تسکین درد و کاهش علائم به بیمار بدهد. برای مثال اگر درد در سیستم گوارشی شدید باشد، پزشک ممکن است کپسول پرومینتا دایجست را تجویز کند. البته تجویز داروهای مسکن براساس شرایط عمومی بیمار مثل سابقه مصرف دارو و حساسیت به مسکن انجام می‌شود.
دلایل ابتلا به واریس چیست؟
واریس مری بر اثر انسداد خون در رگ‌های به سمت کبد ایجاد می‌شود؛ به عبارتی دیگر بافت آسیب‌دیده‌ای در کبد مانع جریان معمولی خون به کبد خواهد شد. بافت‌هایبه شمار می‌رود. سیروز کبدی یا همان زخم شدید کبد بر اثر بیماری‌هایی مثل هپاتیت، کبد چرب، کبد الکلی و اختلال در مجاری صفراوی ایجاد شود.
علاوه‌بر بیماری‌های کبدی که از اصلی‌ترین دلایل ابتلا به بیماری واریس مری هستند، لخته خونی نیز باعث گیر افتادن خون در رگ‌های خونی نزدیک کبد و بزرگ شدن غیرطبیعی رگها خواهد شد. لخته خونی ممکن است به‌عنوان علایم غلظت خون و بر اثر بیماری‌های دیگری ایجاد شود. برای تشخیص دلیل اصلی واریس مری باید به پزشک مراجعه کنید تا بهترین روش درمانی برای واریس مری را تجویز کند.
علائم بیماری واریس مری؛ زنگ خطر قطور شدن رگها در مری چیست؟
واریس مری مانند واریس در پاها، شواهد عینی ندارد؛ بااینحال مانند هر بیماری دیگری باعث بروز نشانه‌هایی در فرد مبتلا می‌شود. نشانه‌های این بیماری در درجه بندی واریس مری متفاوت است. البته واریس مری تا زمانی که مویرگ‌ها پاره نشوند و خونریزی اتفاق نیفتد، علامت خاصی ندارند. البته ازآنجایی‌که واریس مری ممکن است به‌دنبال بیماری‌های کبدی ایجاد شود، احتمالا بیماران نشانه‌هایی از سیروز کبدی و کبد چرب را داشته باشند؛ ازاین‌رو به‌دلیل داشتن این نشانه‌ها به پزشک مراجعه می‌کنند.
درمانگر ممکن است باتوجه‌به شرح حال بیمار، آزمایش‌ها و علائم، برای کاهش فشار خون به تجویز داروهایی همچون قرص والزودک اچ سی تی اقدام کند. البته تجویز داروهای مثل قرص‌های تنظیم فشار خون فقط توسط پزشک و برای تعدیل سلامت جسمی بیمار تجویز می‌شود؛ بنابراین از مصرف خودسرانه هر نوع دارویی خودداری کنید. در ادامه مطلب به بررسی برخی از علامت‌های واریس مری می‌پردازیم.
استفراغ خونی؛ یکی از علائم واریس بعد از پاره شدن رگها
خونریزی واریس مری یکی از نشانه‌های پاره شدن رگ‌های مری به شمار می‌رود. ممکن است خون حاصل از پاره شدن این مویرگ‌ها از طریق استفراغ از بدن خارج شود. به‌این‌ترتیب در صورت مشاهده خون در استفراغ، بیمار باید فورا به پزشک مراجعه کند. البته استفراغ خونی همیشه به نشانه بیماری واریس مری نیست. بیماری‌های دیگری مثل خونریزی معده بر اثر فشار خون بالا نیز ممکن است با استفراغ خونی همراه باشند؛ بنابراین مهم‌ترین کار در هنگام مشاهده خون در استفراغ، مراجعه به پزشک است.
پزشک باتوجه‌به شرح حال بیمار، سوابق درمانی، سابقه مصرف دارویی و نتیجه آزمایش‌ها برای تجویز دارو اقدام می‌کند. اگر خونریزی به‌دنبال افزایش فشار خون باشد، پزشک ممکن است داروهایی مثل قرص والزومیکس را برای بیمار تجویز کند. قرص والزومیکس دارویی برای کاهش فشار خون در افراد مبتلا به عرضه فشار خون است که فقط باید با تجویز پزشک مصرف شود.
خونریزی واریس مری باعث ظاهر شدن خون در مدفوع می‌شود
درصورت پاره شدن رگ‌های واریسی در مری، احتمال جریان یافتن خون به سیستم هضم و دفع غذا وجود دارد. به‌این‌ترتیب مشاهده خون در مدفوع یکی از علائم بیماری واریس مری به شمار می‌رود. البته خونریزی در مدفوع فقط نشانه‌ای از بیماری واریس مری نیست و در انواع بیماری‌های گوارشی مثل سندروم روده بزرگ و پارگی دیواره مثانه نیز مشاهده می‌شود؛ بنابراین به محض مشاهده خونریزی برای تعیین نوع بیماری به پزشک مراجعه کنید.
احساس خستگی؛ نشانه فشار خون پایین بر اثر بیماری واریس مری
بیماران مبتلا به واریس مری ممکن است اوقاتی در شبانه‌روز را فشار خون پایین داشته باشند؛ ازاین‌رو احساس خستگی و ضعف یکی از نشانه‌های ابتلا به عارضه واریس مری شناخته می‌شود. بیمارانی با نشانه‌های خستگی و ضعف فیزیکی به پزشک مراجعه می‌کنند تا علت دقیق خستگی تعیین شود. خستگی ممکن است به‌دلایل مختلفی به‌جز واریس مری اتفاق بیفتد.
گاهی خستگی به‌دنبال ابتلای بیمار به عارضه‌های جدی مثل واریس مری نیست؛ در برخی موارد کمبود مواد مغذی در بدن باعث ایجاد خستگی می‌شود. پزشک با دریافت شرح حال بیمار و توجه‌به سوابق بیماری ممکن است داروهای مختلفی برای رفع خستگی تجویز کند. اگر پزشک تشخیص دهد که خستگی به‌دنبال کمبود مواد مغذی ایجاد شده است، داروهای مکمل و مولتی‌ویتامین تجویز خواهد کرد. البته نوع مکمل، ویتامین، قرص املاح معدنی و شربت امگا ۳ مکس و دوز هر یک از این فرآورده‌ها برای افراد مختلف، متفاوت است. ازاین‌رو از مصرف خودسرانه ویتامین و امگا۳ بدون تجویز پزشک خودداری کنید.
داشتن علائم بیماری کبدی؛ در این موارد پزشک به واریس مری مشکوک می‌شود
داشتن بیماری‌های کبدی از مهم‌ترین دلایل ایجاد واریس مری به شمار می‌رود. بیماری‌های کبدی نشانه‌هایی مثل زردی پوست یا یرقان، کبود شدن راحت پوست، خونریزی، زرد شدن چشم‌ها و تجمع مایعات در بدن را به‌دنبال دارند. پزشک با مشاهده این علائم در بیمار، به واریس مری مشکوک می‌شود. البته همه بیماری‌های کبدی به واریس مری ختم نمی‌شوند؛ بااینحال پزشک برای اطمینان از سلامت عروق مری آزمایش‌های لازم را انجام می‌دهد.
پزشک متخصص باتوجه‌به علائم و شرح حال بیمار به تجویز دارو اقدام می‌کند. بیشتر داروهای درمان واریس مری و کبدی به‌راحتی در داروخانه‌های سراسر کشور قابل دسترس هستند. داروخانه‌ها از طریق شرکت‌های توزیع دارو، نیاز داروخانه را برای تامین قرص و شربت تامین می‌کنند.
مراجعه به پزشک؛ اقدامی ضروری برای کنترل و درمان بیماری واریس مری
در این مقاله به بررسی تعریف بیماری واریس و نشانه‌های آن پرداختیم. زمانی که رگ‌های خونی متصل به کبد بر اثر انسداد بزرگ شوند، واریس مری گفته می‌شود. این بیماری در اکثر موارد بر اثر بیماری های کبدی مثل سیروز کبدی ایجاد خواهد شد. استفراغ خونی، مدفوع خونی، خستگی، ضعف، رنگ زرد پوست و چشم و درد در قسمت فوقانی شکم از علائم واریس مری هستند.
فرد بیمار در صورت مشاهده هر یک از این نشانه‌ها باید به پزشک مراجعه کند تا بیماری رقیق مشخص شود. پزشک باتوجه‌به شرح حال بیمار، معاینه فیزیکی و نتیجه آزمایش برای تجویز دارو اقدام می‌کند. بیمار می‌تواند داروهای تجویز شده را از داروخانه های سراسر کشور با نسخه پزشک تهیه کند. توجه داشته باشید که مصرف خودسرانه داروها تاثیر منفی بر سلامت می‌گذارد.
نظرات کاربران