علل سرگیجه در کودکان؛ 5 زنگ خطری که باید بدانید!

سرگیجه در کودکان با علائمی مانند احساس حرکت در محیط اطراف شروع می‌شود. این حرکت معمولا از نوع چرخشی است؛ اما امکان دارد شامل احساساتی مانند کج شدن، تکان خوردن یا چرخیدن نیز باشد. در برخی موارد نیز سرگیجه با حالت تهوع همراه می‌شود. تحمل چنین شرایطی و انجام اعمالی مانند راه رفتن برای کودک تقریبا غیر‌قابل ممکن است. تجربه سرگیجه در برخی موارد کاملا طبیعی به نظر می‌رسد؛ اما علت سرگیجه در کودکان ممکن است از کم‌آبی ساده تا اختلال دهلیزی یا تومور مغزی متغیر باشد؛ بنابراین نباید بی‌اهمیت از کنار این موضوع گذشت. در این مقاله به این سوال پاسخ می‌دهیم که «سرگیجه در کودکان نشانه چیست». همچنین با بررسی انواع علل سرگیجه در کودکان متوجه خواهید شد که چه زمان باید نسبت به این هشدار حساس شوید.

۱- گرفتگی بینی؛ از دلایل ساده سرگیجه در کودکان

هر وضعیتی مانند سرماخوردگی، سینوزیت یا حساسیت که باعث گرفتگی بینی شود، احتمال تجربه حالت سرگیجه در کودکان را افزایش می‌دهد. گرفتگی بینی الگوی تنفسی کودکان را نامنظم می‌کند. این موضوع باعث کاهش اکسیژن مغز می‌شود و ارتباط مستقیمی با سرگیجه خواهد داشت. همچنین گرفتگی بینی باعث بروز مشکلاتی هم‌چون تحریک عصب‌های بینایی، تحریک گوش داخلی و افزایش فشار داخل سینوس‌ها می‌شود. تحریک این گیرنده‌های حسی و عصب‌های تعادلی یکی از دلایل سرگیجه ناشی از گرفتگی بینی هستند.

اگر کودک شما دچار گرفتگی بینی و سرگیجه شده است، باید تحت معاینه قرار بگیرد. پزشک با بررسی وضعیت سلامت کودک و تاریخچه بالینی، علت بروز مشکل را تشخیص می‌دهد و درمان مناسب را تجویز می‌کند. یکی از داروهایی که نقش موثری در درمان سرماخوردگی و رفع آلرژی و معمولا توسط پزشکان برای کودکان تجویز می‌شود شربت نئوتادین است.

۲- رابطه ورزش و کم‌آبی بدن با تجربه سرگیجه در کودکان

زمانی‌که بعد از انجام ورزش سنگین برای مدت طولانی نشسته یا دراز کشیده‌اید و ناگهان بلند می‌شوید معمولا حالت سرگیجه را احساس می‌کنید. این اتفاق به این علت می‌افتد که به دلیل انجام فعالیت‌های ورزشی مقدار قابل‌توجهی از آب بدنتان از دست رفته است. این موضوع ارتباط مستقیمی با بروز حالت سرگیجه دارد. 

البته تجربه سرگیجه بعد از ورزش ممکن است دلایل زمینه‌ای دیگری مانند ابتلا به آسم نیز داشته باشد. در‌صورتی‌که کودک شما ورزش حرفه‌ای انجام می‌دهد و به این مشکل دچار است برای کنترل و پیشگیری از حمله آسم ناشی از ورزش بهتر است تحت نظر پزشک باشد. متخصص با بررسی شرایط و میزان مشکل کودک داروهای متناسب با جلوگیری از حمله‌های آسم از جمله قرص ایروکاست را تجویز می کند.

۳- میگرن دهلیزی؛ یکی از دلایل سرگیجه‌‌های چند ساعته در کودکان 

میگرن دهلیزی یکی از انواع سرگیجه در کودکان محسوب می‌شود. در‌واقع متخصصان این مشکل را علت سردرد و سرگیجه در کودکان به‌صورت همزمان می‌دانند؛ بنابراین سرگیجه‌هایی که تا ساعت‌ها و برخی اوقات چند روز طول می‌کشند، به ویژه اگر همراه با سردرد باشند، نشانه ابتلا به میگرن دهلیزی هستند. به این مشکل میگرن وستیبولار یا سرگیجه میگرنی نیز می‌گویند. توجه داشته باشید که میگرن دهلیزی لزوما با سر درد همراه نیست. ممکن است این مشکل با سرگیجه یا حساسیت حرکتی و سایر ویژگی‌های میگرن از جمله فتوفوبیا یا اورا بینایی همراه باشد. در‌صورتی‌که سرگیجه با درد همراه باشد بنا به تشخیص و تجویز پزشک می‌توان شربت ایبوپروفن کودکان را مصرف کرد.

راه‌های تشخیص میگرن دهلیزی در کودکان برای درمان سرگیجه‌های مزمن

احتمال ابتلا به این مشکل میان افراد حدود ۱٪ است. البته با‌توجه‌به اینکه میگرن دهلیزی کمتر از میزان واقعی تشخیص داده می‌شود، ممکن است این آمار کمی بیشتر باشد. به‌طورکلی میگرن دهلیزی به‌عنوان سرگیجه حمله‌ای خوش‌خیم کودکی شناخته می‌شود؛ اما با‌توجه‌به اینکه کودکان مبتلا به این مشکل بیشتر از سایر افراد در معرض ابتلا به میگرن در بزرگسالی قرار دارند، باید انجام اقدامات لازم برای رفع آن را جدی گرفت. آزمایشی مشخصی برای تشخیص این بیماری وجود ندارد و پزشکان اغلب از روی نشانه‌های بالینی و دریافت شرح حال از بیمار ابتلا به میگرن دهلیزی را تشخیص می‌دهند.

۴- نوریت دهلیزی ناشی از التهاب گوش داخلی؛ دلیل سرگیجه‌های طولانی کودکان

یکی از شایع‌ترین علت‌هایی که باعث سرگیجه‌های مزمن می‌شود ابتلا به نوریت دهلیزی است. این مشکل به دلیل اختلال عملکرد گوش میانی به وجود می‌آید و ممکن است حالت سرگیجه در کودکان در صورت ابتلا به این مشکل هفته‌ها و حتی ماه‌ها طول بکشد. البته گوش درد کودکان به دلیل ابتلا به این عارضه بسیار نادر است.

علائم تشخیص ابتلا به نوریت دهلیزی و راه‌های درمان آن در کودکان

مشاهده مشکلاتی مانند سرگیجه چرخشی یا بدون چرخش، نیستاگموس، تهوع و استفراغ بدون کاهش شنوایی از نشانه‌های بروز نوریت دهلیزی محسوب می‌شوند. بسیاری از بیماران مبتلا به نوریت دهلیزی، اغلب سرگیجه‌های خفیف و نقص تعادل را به‌صورت بلند‌مدت تجربه می‌کنند. مصرف استروئیدها به دستور پزشک و سپری کردن دوره‌های توانبخشی با یک فیزیوتراپ با‌تجربه نقش مهمی در رفع این مشکل خواهد داشت.

با تقویت سیستم ایمنی بدن می‌توان از هر‌گونه ابتلا به عفونت جلوگیری کرد. اگر به دنبال پاسخ این سوال هستید که «برای تقویت سیستم ایمنی بدن چه بخوریم» مصرف مواد خوراکی حاوی ویتامین بهترین انتخاب محسوب می‌شوند.

۵- عفونت در گوش داخلی؛ مشکلی که منجر‌به سرگیجه کودکان می‌شود

یکی دیگر از مشکلاتی که کودکان به دلیل ابتلا به آن سرگیجه مداوم را تجربه می‌کنند، عفونت در گوش داخلی (لابیرنتیت) است. این مشکل شباهت بسیاری به نوریت دهلیزی دارد با این تفاوت که با کاهش شنوایی همراه است. این موضوع یکی از زنگ خطرهایی محسوب می‌شود که باید آن را جدی بگیرید. زیرا ممکن است در‌صورت مراجعه دیر هنگام، کودک شما به‌طور دائمی به مشکل کم‌شنوایی دچار شود؛ بنابراین اگر کودک شما از مشکل سرگیجه همراه با کم شنوایی رنج می‌برد حتما باید تحت معاینه اورژانسی یک متخصص گوش و شنوایی قرار بگیرد. با بررسی شدت و نوع مشکل ممکن است نیاز به مصرف دارو داشته باشید. خوشبختانه با فعالیت مناسب شرکت پخش دارو، داروهای رفع عفونت گوش داخلی در داروخانه‌های سراسر کشور در دسترس هستند.

مراجعه به‌موقع به پزشک و رفع مشکل سرگیجه در کودکان با شناسایی سریع مشکل 

در این مقاله به این سوال پاسخ دادیم که علت سرگیجه در کودکان چیست و آیا سرگیجه در کودکان خطرناک است؟ در برخی موارد هم‌چون ابتلا به سرماخوردگی یا کم‌آبی این مشکل بعد از مدتی به‌طور خود‌به‌خود برطرف می‌شود و مشکل مهمی به‌حساب نمی‌آید؛ اما در‌صورتی‌که سرگیجه با سردرد و درد در ناحیه گوش همراه باشد یا تب و سرگیجه در کودکان به‌طور همزمان مشاهده شود باید این مشکل را جدی گرفت. با آگاهی از علائم و مراجعه به‌موقع به پزشک می‌توان جلوی مشکلات جدی ناشی از سرگیجه در اطفال گرفته می‌شود. همچنین توصیه می‌کنیم که برای جلوگیری از بروز این مشکل همواره به تغذیه مناسب و تقویت سیستم ایمنی کودکتان توجه داشته باشید.