دلیل مبتلا شدن به بیماری پروستات چیست؟ 5 علتی که بهتر است بدانید!

پروستات به عنوان یک غده تناسلی مهم در مردان، نقش بسیار مهمی در عملکرد جنسی و تولید اسپرم دارد. توجه به سلامت پروستات از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ زیرا اختلالات در این عضو، آثار جدی بر کیفیت زندگی و سلامت مردان خواهد داشت. این غده، در زیر مثانه و در جلوی مجرای مقعد قرار گرفته است. غده‌ پروستات در زمان انزال، از شدت اسیدی بودن مایع منی می‌کاهد و سطح قلیایی را افزایش می‌دهد تا شانس باروری تخمک بیشتر شود. در این مقاله دلیل مبتلا شدن به پروستات را بررسی کرده‌ایم. از آنجایی که تشخیص پروستات به‌راحتی امکان‌پذیر نیست، با شناخت دلایل معرفی شده در این مقاله می‌توان تشخیص این بیماری را سریع‌تر کرد.

۱. سابقه ژنتیکی ابتلا به پروستات؛ افزایش احتمال ابتلا در سایر مردان خانواده

معمولا سابقه بیماری اعضای خانواده، وضعیت کلی سلامت و بیماری‌ها را در یک خانواده مشخص می‌کند. برخی از بیماری‌ها مانند پروستات ژنتیکی هستند. ازاین‌رو مردانی که دچار بیماری پروستات می‌شوند، زنگ خطری برای سایر آقایان خانواده خواهند بود. این موضوع به این معنی نیست که سایر مردان خانواده حتما دچار بیماری پروستات می‌شوند: بلکه احتمال ابتلا به این بیماری در این افراد بیشتر خواهد بود. از طریق آزمایش­‌های ژنتیکی می‌توان برخی از جهش‌های غیرعادی ژنتیکی مانند احتمال ابتلا به سرطان پروستات یا سایر سرطان­‌ها را پیش‌بینی کرد. 

در واقع، بیماری سرطان پروستات با جهش در ژن BRCA2 آغاز می‌شود. وجود خطا در جهش‌های ژنتیکی به‌صورت ارثی از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود؛ اما برخی مواقع ممکن است این خطاهای جهشی کاملا خودبه‌خود در بدن ایجاد شوند. در کل، تشخیص به‌موقع بیماری‌های پروستات با استفاده داروهایی که توسط شرکت‌های پخش دارو در داروخانه‌ها توزیع می‌شوند، قابل کنترل و درمان خواهد بود.

۲. بیماری دیابت؛ تغییرات هورمونی و ایجاد عوارض عصبی و اختلال در پروستات

دیابت عوارض مختلفی برای مردان دارد که یکی از آن‌ها به خطر افتادن سلامت پروستات است. در واقع، دیابت به‌طور مستقیم دلیل ابتلا به پروستات نخواهد بود. دیابت روی عوامل متعددی مانند هورمون‌ها و اعصاب ناحیه تناسلی تاثیر منفی می‌گذارد که در نهایت منجر به مشکلات غده پروستات می‌شوند. به‌عنوان مثال، عوارض عصبی باعث مشکلات در تنظیم عضلات مربوط به ادرار و پروستات می‌شوند. 

از سوی‌ دیگر، افراد دیابتی به‌علت ضعف سیستم ایمنی و تغییرات در محیط آنتی‌بیوتیکی در ادرار، بیشتر از افراد دیگر در معرض خطر ابتلا به عفونت‌های ادراری و التهابات پروستاتی قرار دارند. ازاین‌رو، آقایانی که مبتلا به دیابت هستند، باید به‌صورت دوره‌ای با مراجعه به پزشک سلامت پروستات خود را چک کنند. درصورتی‌که مشکلی در این عضو باشد، پزشک ممکن است با تجویز آمپول زولادکس در کنار سایر داروها، سلامت پروستات را بازگرداند.

۳. پروستاتیت؛ التهاب ناشی از عفونت در بافت پروستات

وجود التهاب ناشی از عفونت در بافت پروستات، التهاب پروستات یا پروستاتیت نامیده می‌شود. عفونت‌های جنسی و مقاربتی و عفونت ادراری از مواردی هستند که فرد را در معرض پروستاتیت قرار می‌دهند. در صورت وجود عفونت در ناحیه پروستات، پزشک با تجویز داروهایی مانند تاوانکس به‌منظور از بین بردن عفونت و باکتری‌ها به همراه داروهای دیگر، بیماری پروستات را کنترل می‌کند.

همچنین نمونه‌برداری از بافت پروستات در افراد مشکوک به سرطان و سونداژ هم ممکن است در برخی موارد باعث ایجاد عفونت شود. این عارضه با علائم مختلفی از جمله سوزش ادرار، درد هنگام انزال، تب و لرز و درد در ناحیه تحتانی به‌ویژه کشاله ران و لگن همراه خواهد بود. 

۴. نداشتن فعالیت و تحرک؛ افزایش ریسک بروز مشکلات پروستاتی

نداشتن فعالیت و تحرک منجر به افزایش وزن بدن می‌شود. افزایش وزن به‌طور مستقیم با افزایش ریسک بروز مشکلات پروستاتی مانند تورم پروستات (بزرگی پروستات) و التهاب پروستات مرتبط است. همچنین فعالیت بدنی نقش مهمی در تنظیم هورمون‌ها دارد. تحرک پایین باعث تغییر در ترشح هورمون‌ها می‌شود که این تغییرات به عوارض پروستاتیت منجر خواهد شد. 

مکمل‌هایی مانند پروستافیت برای جلوگیری از آسیب به پروستات توسط برخی از پزشکان تجویز می‌شود. افراد مستعد به بیماری پروستات با مصرف این مکمل‌ها با تجویز پزشک، تا حد بسیاری از اختلالات پروستات جلوگیری می‌کنند.

۵. چاقی در آقایان مسن؛ علت بزرگ شدن پروستات

چاقی ممکن است دلیل مبتلا شدن به پروستات باشد. چاقی با هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات یا بزرگ شدن پروستات در مردان مسن مرتبط خواهد بود. هایپرپلازی (Hyperplasia) یا بیش‌رویش به معنی افزایش در تکثیر سلول و در نتیجه افزایش شمار آن است. اندازه‌گیری آنتی‌ژن اختصاصی پروستات (PSA) در خون به‌عنوان آزمایشی ابتدایی برای کشف زودرس موارد سرطان پروستات به‌ کار می‌رود. به‌طورکلی، میزان PSA افراد مبتلا به بزرگی خوش‌خیم پروستات بالا است. اما در مقابل با این که چاقی باعث بزرگ شدن پروستات می‌شود، میزان PSA را در خون کاهش می‌دهد.

چاقی باعث افزایش حجم خون می‌شود و PSA در حجم اضافه، رقیق‌تر خواهد شد. به‌ همین دلیل، سرطان پروستات در افراد چاق با استفاده از این آزمایش، دیر تشخیص داده می‌شود. از آنجایی که پروستات زیر مثانه قرار دارد، پروستات بزرگ به مجرای ادرار فشار می‌آورد و موجب اختلال در دفع ادرار می‌شود. برخی از پزشکان با مشاهده این مشکل داروهای مجاری ادراری را در کنار داروهای پروستات تجویز می‌کنند تا از بزرگ شدن پروستات جلوگیری شود.

چکاپ دوره‌ای و منظم برای پیشگیری و درمان موثر بیماری‌های پروستات

هرکدام از علل ژنتیک، چاقی، عفونت، دیابت و نداشتن فعالیت، ممکن است دلیل ابتلا به پروستات باشد. حفظ سلامت پروستات نیازمند ترکیبی از اقداماتی همچون تغذیه سالم، فعالیت بدنی منظم، مراقبت از وضعیت تناسلی و در صورت لزوم مشاوره با پزشک متخصص است. افراد باید با آگاهی از عوامل خطر و اقدامات پیشگیری، به حفظ سلامت پروستات خود پرداخته و به رعایت سبک زندگی سالم توجه داشته باشند. 

از سوی دیگر، چکاپ دوره‌ای و منظم برای تشخیص به‌موقع این بیماری و درمان آن بسیار موثر خواهد بود. ازاین‌رو، برای چکاپ و در صورت مشاهده هر یک از علائم، به‌خصوص افرادی که در خانواده‌های خود این بیماری را دارند، حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.