حساسیت فصل بهار؛ علائم و درمان حساسیت بهاری

به‌طورکلی حساسیت به دو نوع فصلی و دائمی تقسیم‌بندی می‌شود. در فصل بهار و تابستان به دلیل آزاد شدن گرده گل‌وگیاهان، برخی از افراد با استنشاق این گرده‌ها دچار حساسیت فصل بهار (رینیت آلرژیک یا تب یونجه) می‌شوند. همچنین حساسیت در فصل بهار به علت‌های دیگری مانند اسپور قارچ‌ها نیز ایجاد می‌شود. این آلرژی فصلی همراه با علائمی مانند آبریزش بینی، ریزش اشک از چشم همراه بوده که ممکن است با سرماخوردگی اشتباه گرفته شود. در این مقاله به بررسی کامل علائم، درمان و پیشگیری از حساسیت بهاری می‌پردازیم.

علائم حساسیت فصل بهار؛ آبریزش بینی و خارش چشم‌ها

شدت بروز علائم رینیت آلرژیک در افراد مختلف از طیف خفیف تا شدید متفاوت است. به‌طورکلی شایع‌ترین علائم این آلرژی شامل آبریزش بینی، عطسه، خارش گوش، دهان و چشم‌ها، احتقان گوش‌ها، خلط پشت حلق و قرمزی و ریزش اشک از چشم است. همچنین علائمی که شیوع کمتری داشته شامل تنگی نفس، سرفه، تنفس صدا‌دار و سردرد بوده که در افراد با حساسیت بهاری دیده می‌شود. همچنین علائم الرژی در کودکان کمی متفاوت از علائم حساسیت در بزرگسالان بوده اما به‌طورکلی علامت‌های مشترکی مانند عطسه و آبریزش بینی دارند.

علت ایجاد آلرژی بهاری؛ گرده گل‌ها و اسپور قارچ‌ها

آلرژی هنگامی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن ما در مقابل برخی از پروتئین‌ها یا گلیکوپروتئین‌ها (آلرژن‌ها) واکنش نشان می‌دهد. درواقع بدن ما این ماده را به‌عنوان جرمی بیگانه می‌شناسد و علیه آن آنتی بادی تولید می‌کند؛ نتیجه اینکه دفعه دومی که شخص در معرض آلرژن‌ها قرار می‌گیرد ماده‌ای به نام هیستامین در بدن او ترشح می‌شود که باعث بروز علائم حساسیت فصلی است؛ درنتیجه برای بهبود این نوع آلرژی، پزشک ممکن است آنتی هیستامین‌هایی مانند قرص نئوتادین یا قرص‌های مشابه دیگری را برای شما تجویز کند. آلرژن‌ها انواع مختلفی دارند اما شایع‌ترین آلرژن‌ها برای حساسیت بهار شامل گرده گل‌وگیاهان و اسپور قارچ‌ها است.

گرده گل‌ها و درختان؛ شایع‌ترین علت رینیت آلرژیک

گرده گل‌وگیاهان یکی از شایع‌ترین علت ایجاد تب یونجه است؛ عموما گرده‌ گیاهانی که  زیر و پودری شکل بوده و به‌راحتی توسط باد جا‌به‌جا می‌شوند علت بروز رینیت آلرژیک است. گرده گیاهانی مانند توسکا، راش، افرا جعبه‌ای، صنوبر، زبان گنجشک، سرو کوهی، افرا، بلوط، زیتون، نخل، کاج و بید می‌توانند باعث بروز حساسیت در افراد شوند.

در روزهایی که وزش باد بیشتر است، به علت حرکت گرده‌ها به دلیل وزش باد، علائم حساسیت در افراد مستعد بیشتر می‌شود و در روزهای بارانی بهار این علائم در افراد کاهش پیدا می‌کند. در برخی از موارد پزشکان با انجام معاینات بالینی، ممکن است داروهای ضدحساسیت مانند شربت نئوتادین را برای کاهش علائم آلرژی تجویز کنند. اگر می‌پرسید «شربت نئوتادین برای چیه» باید گفت این دارو به‌عنوان یک آنتی‌هیستامین، به بهبود تب یونجه و درمان التهاب مخاط آلرژیک بینی کمک می‌کند. مصرف این دارو فقط با تجویز پزشک امکان‌پذیر است و مصرف خودسرانه آن به‌هیچ‌عنوان توصیه نمی‌شود.

قارچ‌ها؛ عاملی مهم برای ایجاد آلرژی فصل بهار

قارچ‌ها نیز مانند گل‌وگیاهان برای تولیدمثل مواد از خود آزاد می‌کنند که به آن اسپور می‌گویند؛ اسپور قارچ‌ها توسط باد جابه‌جا شده و باعث بروز علائم تب یونجه در افراد مستعد می‌شود. به‌علاوه اسپور این قارچ‌ها روی تنه درختان و برگ‌ها وجود دارد. همچنین در داخل منزل نیز در مکان‌های مرطوبی مانند حمام و آشپزخانه امکان رشد قارچ‌ها و در نتیجه آزادسازی اسپور برای تولید مثل وجود دارد. به‌علاوه اگر حساسیت شدیدی به گرده گیاهان یا اسپور قارچ‌ها داشته، به‌طوری که باعث بروز مشکلات تنفسی در شما شده است برای مصرف قرص تنگی نفس حتما به پزشک مراجعه و از مصرف سرخود دارو پرهیز کنید.

درمان خانگی و دارویی حساسیت فصلی بهار چگونه است؟

برای بهبود علائم آلرژی بهاری بینی را با محلول سالین شستشو داده تا ترشحات مجرای بینی خارج شده و گرفتگی بینی کمتر شود. همچنین برای نرم رفع گرفتگی بینی می‌توان از بخور گرم نیز استفاده کرد. عموما پزشکان متخصص برای درمان دارویی رینیت آلرژیک از داروهایی مانند آنتی هیستامین‎‌ها، ضداحتقان‌ها، قطره‌های چشمی و اسپری بینی استفاده می‌کنند.

توجه داشته باشید که تشخیص بهترین دارو برای حساسیت فصل بهار برای شما به عهده پزشک متخصص‌تان است. این داروها توسط شرکت‌های پخش دارویی معتبری مانند آدوراطب در داروخانه‌های سراسر کشور توزیع می‌شود. همچنین ممکن است پزشک شما از روش‌های دیگری مانند ایمونوتراپی برای حساسیت‌زدایی نسبت به ماده آلرژن نیز استفاده کند.

روش‌های پیشگیری از آلرژی فصل بهار

همیشه پیشگیری کردن بهتر از درمان است؛ ازاین‌رو در ادامه راهکارهایی برای به حداقل رساندن بروز علائم آلرژی بهاری در افراد مستعد را برای شما آورده‌ایم:

• برای جلوگیری از ورود آلرژن‌ها به داخل خانه، پنجره‌های خانه را بسته نگه دارید.
• درصورت امکان زمان طولانی را در بیرون از خانه نباشید.
• هنگام رسیدن به خانه، بلافاصله لباس‌های بیرون را درآورده و دوش گرفته تا آلرژن‌ها  و گرده‌ها روی پوست باقی نمانند.
• بیرون از خانه ماسک بزنید.
• روبالشی و ملحفه‌های رخت‌خواب را هر هفته بشویید.
• خانه را هر هفته جاروبرقی بکشید تا آلرژن‌ها و گرده‌ها بر سطح فرش باقی نمانند.

همچنین بهتر است بعد از بارش باران از خانه بیرون بروید؛ چراکه هنگام بارش باران و پس از آن گرده گل‌وگیاهان به سطح زمین چسبیده و امکان استنشاق کردن آن‌ها کم می‌شود. به‌علاوه، اگر برای شما سوال شده که برای الرژی چی بخوریم، می‌توان مواد غذایی سرشار از ویتامین سی مانند پرتقال و همچنین چای سبز را برای پیشگیری از آلرژی فصلی مصرف کنید.

برای تشخیص و درمان آلرژی بهاری به پزشک متخصص مراجعه کنید

حساسیت فصل بهار علائمی مانند آبریزش بینی، عطسه، خارش گوش، دهان و بینی و خلط پشت حلق داشته که شدت این علائم در افراد مستعد، متفاوت است. به‌علاوه، برای درمان تب یونجه پزشکان عموما داروهایی مانند آنتی هیستامین، ضداحتقان و اسپری‌های بینی تجویز می‌کنند. برای تشخیص علائم و گرفتن درمان آلرژی فصلی حتما باید به پزشک متخصص مراجعه کرده و از مصرف سرخود داروها خودداری کنید.