بررسی مراقبت‌های بعد از سکته قلبی؛ نکاتی برای زندگی پس از سکته قلبی

سکته قلبی یکی از رایج‌ترین بیماری‌های قلبی-عروقی است که به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد. شایع‌ترین علت بروز این حادثه خطرناک، مسدود شدن عروق قلب با لخته خون است. معمولاً اکثر افراد از اولین تجربه سکته قلبی نجات پیدا می‌کنند ولی نرسیدن خون کافی به قلب، ماهیچه‌های آن را به شدت تحت تأثیر منفی قرار می‌دهند و برای سلامتی فرد بسیار مضر هستند. به همین دلیل باید از روش‌های مراقبت بعد از بروز این حادثه آگاه باشید. در این مقاله از آدوراطب، پس از اشاره به علائم بروز سکته قلبی، مراقبت‌های بعد از سکته قلبی را به تفصیل بررسی می‌کنیم. اگر خودتان یا عزیزانتان تجربه بروز این حادثه را داشته‌اید، برای آگاهی از مراقبت‌های اصولی پس از سکته قلبی، این مطلب را تا پایان بخوانید.

علائم بروز سکته قلبی؛ تفاوت حمله قلبی و سکته قلبی

پیش از بررسی مراقبت‌های بعد از سکته قلبی، بهتر است با علائم بروز حمله و سکته قلبی آشنا شوید. حمله قلبی زمانی رخ می‌دهد که یک سرخرگ مسدود شده و از رسیدن خون به بخش‌های دیگر قلب جلوگیری می‌کند؛ در این حالت، هر چه درمان دیرتر انجام شود، به دلیل نبود انتقال خون و اکسیژن به قلب، بخش‌هایی از ماهیچه این عضو حیاتی از بین می‌روند. از طرف دیگر، سکته قلبی به علت اختلال عملکرد الکتریکی قلب رخ می‌دهد و نامنظم شدن ضربان قلب را در پی دارد. در این حالت، شخص به‌تدریج هوشیاری خود را از دست داده و در صورت عدم درمان به‌موقع، جان خود را از دست می‌دهد. علائم بروز سکته قلبی شامل موارد زیر است:

• درد قفسه سینه؛ احساس سنگینی یا فشار دادن روی قفسه سینه.
• احساس درد در قسمت‌های مختلف بدن، مانند: بازوها (معمولاً بازوی چپ، ولی ممکن است درد در هر دو بازو احساس شود.)، فک، گردن، کمر و ناحیه شکم
• احساس سبکی سر یا سرگیجه
• تعریق شدید
• تنگی نفس
• حالت تهوع یا استفراغ
• احساس اضطراب شدید مانند زمان رخ دادن حمله عصبی (حمله پانیک)
• سرفه یا خس‌خس سینه

شایع‌ترین علامت بروز سکته قلبی، درد شدید قفسه سینه است، ولی برخی از افراد فقط دردی جزئی را در این ناحیه احساس می‌کنند. در زنان، علائم تنگی نفس، حالت تهوع، کمردرد یا درد در ناحیه فک بیشتر از درد قفسه سینه در مردان است. حمله یا سکته قلبی، به زمان وابستگی شدیدی دارد؛ در زمان وقوع سکته قلبی، آرامش خود را حفظ کرده و سریعاً با اورژانس تماس بگیرید و اقدامات گفته شده را تا زمان رسیدن آمبولانس انجام دهید.

متصدیان داروخانه‌ها می‌توانند اقلام دارویی موردنیاز برای بیماری‌های قلبی و عروقی را از یک شرکت پخش دارویی معتبر تهیه ‌کنند و در اختیار بیماران قرار دهند.

مراقبت‌های پرستاری بعد از سکته قلبی و ترخیص از بیمارستان

معمولاً افراد بعد از سکته قلبی حداقل 2 روز و حداکثر یک هفته در بیمارستان بستری می‌شوند. اگر عمل قلب باز یا عمل‌های جراحی دیگری روی قلب انجام شده باشد، مدت زمان بستری افزایش می‌یابد.

رعایت توصیه‌های پزشک و انجام فعالیت‌های توانبخشی قلب، به بهبودی هر چه سریع‌تر بیمار کمک می‌کند. بیمارانی که سکته قلبی را پشت سر می‌گذارند، شرایط بسیار حساسی دارند. به‌طور کلی مراقبت‌های بعد از سکته قلبی به سه دسته تقسیم می‌شوند: درمان دارویی، تغییر در رژیم غذایی و تغییر فعالیت‌های روزانه. در ادامه این مقاله، هر کدام از این موارد را بررسی می‌کنیم.

گاهی اوقات ممکن است بعد از عمل قلب باز، به منظور کنترل علائم نارسایی قلبی، پزشک با معاینه دقیق و بررسی همه شرایط بیمار، قرص برادیکس را برای او تجویز کند. به‌یاد داشته باشید مصرف خودسرانه هرگونه دارو برای بیماران قلبی، ممکن است منجر به مرگ این افراد شود؛ بنابراین بدون تجویز پزشک نباید هیچ دارویی را مصرف کنند.

1.    کاهش خطرات بعد از سکته قلبی با درمان دارویی

یکی از اولین اقداماتی که بعد از وقوع سکته قلبی انجام می‌شود، درمان دارویی است. مصرف منظم این داروها طبق دستور پزشک به بهبود هر چه سریع‌تر فرد بیمار و کنترل علائمی مثل درد قفسه سینه کمک می‌کند. داروهایی که معمولاً بعد از سکته قلبی تجویز می‌شوند، به شرح زیر است:

• داروهای رقیق‌کننده خون: یکی از اولین داروهایی که در مراقبت‌های بعد از سکته قلبی تجویز می‌شود، داروهای رقیق‌کننده خون هستند. این داروها از لخته شدن خون در شریان‌ها و بروز حمله قلبی جلوگیری می‌کند.
• داروهای ضدپلاکت: این داروها برای بیمارانی تجویز می‌شود که در قلبشان استنت کار گذاشته شده است. برای مثال قرص بریلاووس یک داروی ضدپلاکت بوده که فقط با تجویز و صلاحدید پزشک متخصص قابل مصرف است. مصرف داروهای ضدپلاکت همراه با آسپرین، از جمع شدن پلاکت‌ها داخل عروق جلوگیری کرده و به‌ کاهش خطر گرفتگی مجدد شریان‌ها و وقوع سکته قلبی، کمک می‌کند. مصرف خودسرانه هر کدام از این داروها ممکن است عوارض خطرناکی را به همراه داشته باشد؛ بنابراین بدون تجویز پزشک هیچ کدام از داروها را استفاده نکنید.
• نیتروگلیسیرین: نیترات باعث گشاد شدن عروق کرونری می‌شود تا خون بیشتری به قلب برسد. این دارو در درمان درد قفسه سینه نیز مؤثر است.
• مهارکننده ACE: مهار کننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین، داروهایی هستند که با ریلکس کردن عضلات عروق خونی، به درمان فشار خون بالا کمک می‌کنند. فشار خون بالا برای بیمارانی که به‌تازگی سکته قلبی را پشت سر گذاشته‌اند بسیار خطرناک است. داروی مهارکننده ACE، عملکرد قلب را بعد از سکته بهبود می‌بخشد.
• داروهای بتابلاکر: بتابلاکرها به‌منظور شل کردن عضلات قلب، برای محافظت از آن در برابر استرس و پیشگیری از بروز حملات قلبی مجدد تجویز می‌شود. این دارو، با کاهش سرعت پمپاژ خون، کاهش فشار خون را در پی دارد و باعث کاهش میزان آسیب‌دیدگی ماهیچه‌های قلب بعد از سکته می‌شود.

مصرف این داروها تا پایان دوره درمان، ضروری است. به‌هیچ‌عنوان، داروها را بدون مشورت پزشک قطع نکنید. برای تغییر دوز مصرفی نیز، حتماً با صلاحدید پزشک این کار را انجام دهید.

2.    انجام فعالیت‌های روزمره با پایان دوره نقاهت بعد از سکته قلبی

برای بهبود هر چه سریع‌تر و بازگشت به زندگی عادی، لازم است بیمار به مدت دو هفته بعد از وقوع سکته قلبی، از انجام فعالیت‌های سنگین پرهیز کند. انجام فعالیت‌های سنگین و ورزش کردن، باعث افزایش ضربان قلب و فشار خون می‌شود. فشار خون بالا برای افرادی که سابقه سکته قلبی را دارند، بسیار تهدیدآمیز است. برخی از پزشکان با توجه به معاینات و آزمایش‌های گوناگون برای کنترل فشار خون، قرص بتالکو را برای بیمار تجویز می‌کنند. لازم به یادآوری است که از مصرف خودسرانه این دارو اکیداً خودداری کنید. در اکثر مواقع با صلاحدید پزشک، برای انجام فعالیت‌های روزانه، مانند: راه رفتن در خانه، پیاده‌روی در مسیرهای کوتاه، دوش سبک گرفتن و لباس پوشیدن مانعی وجود ندارد. از بلند کردن اجسام سنگین، رانندگی و برگشتن به محیط کار تا زمانی که پزشک اجازه نداده است خودداری کنید.

3.    بعد از سکته قلبی چه بخوریم؟ رژیم غذایی مناسب برای بیماران قلبی

رژیم غذایی سالم، یکی از مهم‌ترین موارد در مراقبت‌های بعد از سکته قلبی است. برای کاهش خطر وقوع مجدد سکته قلبی و کمک کردن به بازیافتن سلامت قلب، موارد زیر را در تغذیه روزانه خود جای دهید:

• سبزیجات تازه، میوه‌ها، آجیل و غلات را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
• از مصرف غذاهای پرکالری و پرچرب، فست‌فود و نوشابه پرهیز کنید.
• مقدار مصرف نمک، شکر و کلسترول را به حداقل برسانید.
• پروتئین موردنیاز بدن خود را از منابع مفید دریافت کنید.
• حتماً سیگار را ترک کنید.

علاوه‌بر رعایت رژیم غذایی سالم، مهم است که مصرف داروها طبق دستور پزشک را جدی بگیرید. برخی از پزشکان با انجام چکاپ دقیق و آزمایش‌های مختلف، برای جلوگیری از ایجاد پلاکت در خون، قرص پلاویکس را برای بیماران خود تجویز می‌کنند. مصرف این دارو فقط با تجویز نسخه پزشک متخصص امکان‌پذیر است. برای مصرف یا قطع مصرف این دارو بعد از بهبودی، حتماً با پزشک مشورت کنید.

افزایش امید به زندگی بعد از سکته قلبی با مصرف منظم داروها

در این مقاله مراقبت‌های بعد از سکته قلبی را بررسی کردیم. لازم است تا حداقل دو هفته بعد از وقوع سکته، در خانه و در آرامش کامل استراحت کنید. در این مدت علاوه‌بر رعایت رژیم غذایی سالم، مصرف داروها را طبق دستور پزشک جدی بگیرید. داروها نقش به‌سزایی در بازتوانی قلبی و افزایش طول عمر بیماران قلبی-عروقی دارند.