مادران باردار در سه ماهه اول بارداری باید بسیار مراقب باشند زیرا احتمال سقط جنین در این دوره بسیار بیشتر است. خانمهای باردار موظفند بیش از پیش سبک زندگی خود را تغییر دهند و آن را بهبود ببخشند. انجام حرکات ورزشی مناسب، تغذیه کامل و اصولی، انجام بهموقع آزمایشات و سونوگرافی و مصرف مکملها و ویتامینها از موارد مهمی است که در سه ماهه اول بارداری باید انجام شوند. مراجعه به پزشک و آزمایش قلب جنین برای تشخیص ناهنجاریهای ژنتیکی جنین از موارد بسیار ضروری است.
مراقبت های سه ماهه اول بارداری حیاتیترین مواردی هستند که باید برای سلامتی جنین خود رعایت کنید. آیا میدانستید که احتمال سقط جنین در سه ماهه اول بارداری بیشتر از هر زمان دیگر است؟ بههمین دلیل است که مادران باید بیشتر از قبل، روتین زندگی خود را بهبود ببخشند. اگر نمیدانید چطور این سه ماه مهم را پشت سر بگذارید، اصلاً نگران نباشید. ما در این مقاله نکات مهمی را گفتهایم که از ماه اول تا ماه سوم باید انجام دهید. همۀ مراقبتهای لازم، از نظر تغذیه، فعالیتهای مجاز، میزان استراحت و آزمایشات مهم در ادامۀ متن آورده شده است؛ پس مطالعۀ این مقاله را از دست ندهید.
مراقبتهای ماه اول بارداری؛ تغییرات بدن و روتین زندگی
ماه اول بارداری بعد از سه هفته از آخرین قاعدگی آغاز میشود. علائم بارداری ممکن است از هفتۀ پنجم یا ششم شروع شود و تا هفتۀ دوازدهم ادامه داشته باشد. شما بهعنوان یک مادر باردار تغییرات زیادی را در این مدت تجربه میکنید؛ حالت تهوع، سرگیجه، خستگی و درد سینه، از همین علائم است. در ماه اول، با نشانههای دیگری نیز مواجه میشوید. مهمترین علائم ماه اول بارداری به ترتیب زیر است:
لکهبینی
بالارفتن دمای بدن
سردرد
احساس فشار در مثانه
تپش قلب
تغییر خلقوخو
گرفتگی شکم
البته، خونریزی و دردهای شکمیِ طولانیمدت، خطرناک است و باید به پزشک مراجعه شود. یکی از راههایی که باعث کاهش علائم بارداری میشود، تهیه داروهای تقویتی از یک شرکت پخش دارو معتبر برای مادران براساس توصیه پزشکان است.
آزمایشهای ماه اول بارداری؛ اولین ویزیت با پزشک متخصص
انتخاب پزشک متخصص و حاذق، اولین کاری است که با شروع بارداری باید انجام داد. در اولین ویزیت، سابقۀ بیماریهای خانوادگی و داروهای مصرفی، پرسیده میشود. پزشک، بعد از تشکیل پرونده، نکاتی برای داشتن یک بارداری راحت و بیخطر میگوید.
آزمایش خون و سونوگرافی از اولین آزمایشات ماه اول بارداری است که به هدف تشخیص حاملگی خارج از رحم انجام میشود. آزمایش کمخونی، پاپ اسمیر، فشارخون و عفونتهای جنسی نیز توسط پزشک در ابتدای بارداری تجویز میشود.
تغذیه؛ افزایش مصرف مایعات و کاهش مصرف کربوهیدرات
تغذیه مناسب باعث تقویت جنین در ماه اول بارداری میشود. بههمین دلیل باید تنوع مواد غذایی را حفظ کنید. گوشت، تخم مرغ، حبوبات و مغزهای خام منبع اصلی آهن محسوب میشوند. لبنیات منبع کلسیم و سبزیجات منبع فیبر است که در رشد عصبی جنین تاثیر میگذارد. در کنار رژیم غذایی غنی و با تجویز پزشک، میتوانید مکمل های دوران بارداری دارای فولیکاسید و ید را نیز مصرف کنید. ویتامینهای آهن، ید، کلسیم و فیبر علائم بارداری، مانند احساس خستگی و کمخونی را کاهش میدهند.
میزان کالری دریافتی در بارداری فقط، 300 کیلوکالری بیشتر از حالت عادی است. نگران تهوعهای صبحگاهی نیز نباشید زیرا جنین هر آنچه که لازم دارد را دریافت میکند. برای جلوگیری از تهوع میتوانید وعدههای غذایی را در حجم کم و تعداد بیشتر مصرف کنید.
ورزش؛ پیادهروی و تقویت عضلات شکمی
بهترین ورزش در ماه اول بارداری، پیادروی است. راهرفتن به تقویت عضلات شکم و گردش خون کمک میکند و باعث میشود تا زایمانی راحت داشته باشید. بهتر است هفتهای سه روز، بهمدت نیم ساعت در هوای باز پیادهروی کنید. انجام سایر حرکات ورزشی، مانند یوگای بارداری باید زیر نظر مربی متخصص و با تجویز پزشک انجام شود.
مراقبتهای بالینی؛ استراحت و دوری از استرس
جنین در سه ماهه اول بارداری تغییرات هورمونی و فیزیولوژیکی زیادی میکند. مهمترین کاری که مادر برای فرزند خود میتواند انجام دهد، دوری از استرس است. استرس و اضطراب تاثیر مستقیم بر روحیات و رشد جنین دارد. برای کاهش استرس، در هوای آزاد قدم بزنید و از شلوغی و ازدحام دوری کنید.
در طول مدت بارداری و حتی قبل و بعد از آن، مادر نباید سیگار و الکل مصرف کند. سیگار، الکل و داروهای اعتیادآور، بر شکلگیری اعضای صورت و بدن جنین تاثیر منفی میگذارد. همچنین، نوشیدنیهای کافئیندار، مثل قهوه و چای باعث کمخونی میشود. بههمین دلیل بیشتر از یک لیوان در روز مجاز نیست.
مراقبتهای ماه دوم بارداری؛ شکلگیری اندام حیاتی جنین
جنین شما هنوز بسیار کوچک است و اندازۀ یک تمشک است. ولی قلب، مغز، عضلات و استخوانها در حال شکلگیری هستند و حالت چهرۀ جنین در ماه دوم شکل میگیرد. اما شما هنوز نمیتوانید حرکتی حس کنید و علائم بارداری شکل دیگری به خود میگیرند. ممکن است حالت تهوع کمتر شود و هوسهای مختلف غذایی (ویار) بهسراغ شما بیاید. افزایش بزاق دهان، بیشترین حالتی است که مادران باردار در ماه دوم تجربه میکنند. برای کاهش علائم ناخوشایند بارداری، نکاتی را باید رعایت کرد که در این بخش به آن میپردازیم.
مراجعه به پزشک؛ ثبت فشار و قند خون
در طول مدت بارداری، وزن، فشار خون و قند خون توسط پزشک ثبت میشود و رژیم غذایی متناسب با توده بدنی تجویز میشود. در زمان بارداری بهدلیل کاهش سیستم ایمنی و افزایش سطح استروژن احتمال عفونت رحم وجود دارد. درصورت بیتوجهی و عدم درمان عفونت در بارداری مشکلات شدیدی برای مادر و حتی جنین پیش میآید. بعد از مراجعه به پزشک، دارو برای عفونت رحم تجویز میشود. با گذراندن دوره درمان، عارضه و خطرات احتمالی به کودک منتقل نمیشود.
آزمایش قلب جنین؛ شنیدن صدای قلب کودکتان
سونوگرافی NT اولین مرحله غربالگری است که در بین هفته یازدهم تا چهاردهم برای تشخیص اختلالهای کروموزومی و دیدن قلب جنین انجام میشود. اگر مرحله اول غربالگری بدون مشکل باشد نیازی به انجام مرحله دوم غربالگری نیست.
تغذیه ماه دوم؛ مصرفنکردن مواد قندی و نمکی
در ماه دوم بارداری امکان ابتلا به دیابت بارداری افزایش مییابد. دلیل آن، ترشح هورمونهای ضدانسولینی از جفت جنین است. بههمین دلیل مصرف مواد قندی و نمکی را قطع کنید. یکی دیگر از تبعات مقاومت به انسولین، کبد چرب است. معمولاً کبد چرب بارداری، اختلال نادری است که در سه ماهه سوم رخ میدهد. ولی باید با درمان فوری کبد چرب جلوی گسترش بیماری را گرفت.
برای ورزش با پزشک مشورت کنید
ورزش در سه ماهه اول بارداری راحتتر است، اما باید حواستان به تغییرات دمای بدن باشد. افزایش بیشاز حد دمای بدن، روی جنین تاثیر منفی میگذارد و اگر احساس تشنگی کردید باید آب بخورید. در ماههای اول بارداری، باید 6 تا 8 لیوان آب بنوشید. برای اطمینان خاطر، ورزشهایی را که مجاز به انجام آن هستید، مانند یوگا، با پزشک درمیان بگذارید. زیرا هنوز خطر سقط رفع نشده است.
مراقبت های ماه سوم حاملگی؛ کاهش استفراغ در ماه سوم بارداری
در ماه سوم بارداری، جنین شما کامل شکل گرفته است و انگشتان و دهان خود را باز و بسته میکند و در این زمان ناخنها و اندام جنسی ساخته میشود. با اینحال هنوز برای تشخیص جنسیت جنین زود است. با تثبیت جایگاه جنین در رحم و شکلگیری اندام حیاتی، احتمال سقط ناخواسته و علائم آزاردهنده بارداری از ماه سوم به بعد کاهش پیدا میکند.
تغذیه؛ کاهش تهوعهای دوران حاملگی
اگر بهخاطر تهوعهای صبحگاهی اشتها نداشتید و وزن کم کردید، نگران نباشید. در ماه سوم دوباره اشتهای خود را بهدست میآورید و مثل قبل میتوانید وعدههای غذایی خود را مصرف کنید. اما نباید بیشتر از کالری مجاز تجویزشده توسط پزشک، دریافت کنید.
بخور نخورهای سه ماه اول حاملگی چیست؟ معرفی ممنوعیات سه ماه اول بارداری
برای داشتن کودکی زیبا و سالم، باید روتین زندگی سالمی را درپیش بگیرید. در هر دوره از بارداری، مصرف سیگار، مواد مخدر و الکل بهشدت روی جنین تاثیر منفی میگذارد. کارهای ممنوع و اقدامهای واجب در سه ماهه اول حاملگی در جدول زیر آورده شده است.
ممنوعیات سه ماهه اول بارداری
واجبات سه ماهه اول بارداری
مصرف ماهی بهدلیل جیوه
مصرف 8-6 لیوان آب در روز
مصرف گوشت و مرغ و تخممرغ خام یا نیمپز
انجام ورزش در حد متوسط
شیر و پنیر غیرپاستوریزه
مراجعه مرتب به پزشک
مصرف انگور سیاه، کلم، کاهو، خربزه درختی یا پاپایا
دریافت ویتامینهای لازم در رژیم غذایی
مصرف بیش از حد کافئین و تیامین (چای)
مصرف مکملهای تقویتی دوران بارداری
مواد قندی مانند دسرها و نوشیدنیهای شیرین
رفتن به سونا و در معرض گرمای زیاد قرارگرفتن
تقویت جنین و سیستم ایمنی مادر با مکملهای دوران بارداری آدوراطب
در این مقاله کلیه نکات مربوط به مراقبتهای سه ماهه اول بارداری گفته شد و موارد ممنوعه در جدول مراقبت های دوران بارداری را معرفی کردیم. یکی از مهمترین نکات برای داشتن بارداری راحت و تقویت جنین، مصرف ویتامین و فولیک اسید است. اهمیت مصرف فولیک اسید، تحتنظر پزشک، بسیار بالا است. زیرا از کمخونی جلوگیری میکند و احساس خستگی و افسردگی پس از زایمان را کاهش میدهد.
نظرات کاربران