چه زمانی یبوست خطرناک است؟ بررسی ۸ نشانه هشداردهنده و زمان مراجعه به پزشک

گاهی یبوست به‌دلیل کم‌تحرکی، کم‌آبی بدن یا تغذیه نامناسب به‌وجود می‌آید و بی‌ضرر است؛ اما گاهی یبوست، مشکلی جدی در بدن را نشان می‌دهد. برای مثال، اگر یبوست با درد شدید شکم، استفراغ و تب همراه باشد، نشان‌دهنده بیماری‌های خطرناک روده و سایر بخش‌های دستگاه گوارش است. در ادامه‌ این مقاله، هر یک از علائم هشداردهنده‌ و خطرناک یبوست را به‌صورت‌کامل بررسی می‌کنیم تا به‌موقع تشخیص دهید که آیا یبوست شما موقتی است یا باید به پزشک مراجعه کنید. 

 چه زمانی یبوست خطرناک است؟

اگر مدفوع خشک و سفت باشد، تعداد دفع مدفوع به کمتر از ۳ بار در هفته برسد یا برای دفع آن نیاز به زور زدن بیش‌ازحد باشد، یعنی دچار یبوست شده‌اید. گاهی این مشکل موقتی است و بر اثر تغییر رژیم غذایی نامناسب، کم‌تحرکی یا کمبود آب بدن رخ می‌دهد. در این شرایط با تغییر رژیم غذایی، نوشیدن آب بیشتر و مصرف داروهای معده و گوارش زیر نظر پزشک یبوست شما برطرف می‌شود. 

بااین‌حال یبوست مزمن، حداقل ۳ ماه ادامه پیدا می‌کند و برطرف نمی‌شود. اگر در کنار یبوست، علائم زیر را داشتید، یعنی بیماری شما مزمن و خطرناک شده است و باید به پزشک مراجعه کنید:  ‌ 

1. درد شدید شکم یا مقعد
2. استفراغ و تهوع 
3. وجود خون یا تیرگی غیرطبیعی رنگ مدفوع
4. تب یا نشانه‌های عفونت
5. ناتوانی در دفع گاز معده برای چند روز متوالی
6. کاهش وزن یا بی‌اشتهایی بی‌دلیل
7. احساس وجود توده در شکم یا اطراف مقعد
8. یبوستی که به درمان جواب نمی‌دهد

البته توجه کنید که عادت اجابت مزاج در هر فرد متفاوت است؛ برخی افراد هر روز دفع مدفوع دارند و برخی دیگر هر چند روز یک‌بار، بدون این‌که مشکلی وجود داشته باشد. البته این شرایط در کودکان فرق می‌کند. اگر کودک شما بیشتر از ۲ روز مدفوع نکرد، یعنی دچار یبوست شده است. برای درمان یبوست کودکان بالای 3 سال، علاوه‌بر ماساژ ناحیه شکم، غذاهای فیبر‌دار به او بدهید. در ادامه، هر کدام از علائم خطرناک یبوست را به‌صورت‌دقیق بررسی می‌کنیم.

۱. درد شدید شکم به‌همراه یبوست خطرناک است

اگر هم‌زمان با یبوست، درد شدید و غیرقابل‌تحمل در شکم دارید، احتمال انسداد روده، التهاب یا حتی سوراخ شدن دیواره روده وجود دارد. در این شرایط درد به‌صورت‌مداوم وجود دارد و گاهی شکم متورم و سفت می‌شود. 

البته گاهی درد بخش بالایی شکم یکی از علائم گاستریت است. اگر می‌پرسید ورم معده چیست، در پاسخ باید بگوییم این بیماری به‌دلیل عفونت باکتری هلیکوباکتر پیلوری به‌وجود می‌آید و دیواره داخلی معده آسیب می‌بیند. با‌توجه‌به این موضوع، اگر دچار درد شدید شکم هستید، برای تشخیص دلیل مشکل خود باید حتما به پزشک مراجعه کنید. ‌  

۲. استفراغ یا تهوع همراه با یبوست

یبوست به‌همراه استفراغ معمولا نشان‌دهنده انسداد روده است. در این شرایط مدفوع و گاز معده نمی‌توانند از روده عبور کنند؛ بنابراین محتویات معده به سمت بالا برمی‌گردند و فرد دچار استفراغ با مایعات سبز و قهوه‌ای تیره می‌شود. 

استفراغ یا تهوع همراه با یبوست بسیار خطرناک است؛ چون باعث کم‌آبی، عفونت و در موارد شدید، پارگی روده می‌شود. در این شرایط باید فوراً به اورژانس مراجعه کنید. 

۳. یبوست به‌همراه مدفوع تیره‌رنگ و خونی، غیرطبیعی و خطرناک است

رنگ تیره یا وجود خون در مدفوع معمولا نشانه‌ خون‌ریزی روده است. خون قرمز روشن معمولا از قسمت‌های پایین روده یا مقعد می‌آید و نشان‌دهنده شقاق یا بواسیر است؛ اما مدفوع با خون تیره یا قیری‌رنگ نشانه‌ خون‌ریزی معده یا روده‌ بزرگ است. اگر دچار یبوست شده‌اید و مدفوع تیره‌رنگ و خونی دارید (حتی یک بار)، باید سریعا به پزشک مراجعه کنید. 

۴. تب یا نشانه‌های عفونت؛ از علائم هشداردهنده یبوست 

یبوست به‌تنهایی باعث تب نمی‌شود. اگر در کنار یبوست تب دارید، احتمال وجود عفونت روده (مانند دیورتیکولیت) وجود دارد. در این بیماری، کیسه‌هایی کوچک روی دیواره‌ روده تشکیل و عفونی و ملتهب می‌شوند. این وضعیت خطرناک است و اگر به‌موقع برای درمان مشکل خود به پزشک مراجعه نکنید، مشکلاتی مانند پارگی روده و گسترش عفونت در شکم به‌وجود می‌آید؛ بنابراین اگر به‌همراه یبوست تب، لرز یا درد در سمت چپ پایین شکم دارید، باید هرچه زودتر به پزشک مراجعه کنید.

۵. ناتوانی در دفع گاز معده به‌همراه یبوست نشان‌دهنده انسداد روده است 

اگر یبوست دارید و دفع گاز معده هم برای شما سخت است، شاید دچار انسداد روده شده باشید. در این وضعیت شکم ورم می‌کند و شما احساس پری و فشار شدید دارید. ناتوانی در دفع گاز معده به‌دلیل تجمع مدفوع سفت یا وجود توده در روده ایجاد می‌شود. اگر این حالت بیشتر از ۲ روز طول بکشد، باید سریعا به اورژانس مراجعه کنید. 

۶. کاهش وزن یا بی‌اشتهایی بی‌دلیل؛ یکی از علائم خطرناک یبوست

وقتی یبوست با کاهش وزن یا بی‌اشتهایی بی‌دلیل همراه باشد، احتمال وجود بیماری‌های جدی‌تر مانند سرطان روده بزرگ یا مشکلات متابولیکی وجود دارد. به‌طورکلی کاهش وزن بدون رژیم همیشه خطرناک است. در این شرایط باید به پزشک مراجعه کنید و برای تشخیص مشکل خود کولونوسکوپی انجام دهید. 

۷. احساس وجود توده در شکم یا اطراف مقعد به‌همراه یبوست خطرناک است

اگر یبوست دارید و هنگام لمس شکم خود، توده یا برجستگی حس می‌کنید یا در ناحیه مقعد احساس سنگینی و بیرون‌زدگی دارید، شاید دچار پرولاپس رکتوم (بیرون‌زدگی راست‌روده) یا انسداد روده شده باشد. در این شرایط حتی بعد از اجابت مزاج، احساس تخلیه نشدن کامل دارید. اگر این نشانه‌ها را مشاهده کردید، باید فوری به پزشک مراجعه کنید؛ پزشک تشخیص می‌دهد که آیا مشکل عضلانی دارید یا روده دچار انسداد شده است. 

۸. یبوست طولانی‌مدت بدون پاسخ به درمان نشان‌دهنده مشکل جدی است

یبوست معمولی با روش‌های ساده مانند تغییر رژیم غذایی، مصرف آب کافی یا استفاده از ملین‌های ساده رفع می‌شود؛ اما اگر هیچ‌کدام از روش‌های درمان یبوست پاسخگو نبودند و مشکل شما هفته‌ها و ماه‌ها ادامه پیدا کرد، باید به پزشک مراجعه کنید. 

یبوست طولانی‌مدت گاهی به‌دلیل بیماری‌های هورمونی، عصبی و حتی ساختاری روده به‌وجود می‌آید. اگر این وضعیت ادامه‌دار شود، باعث تجمع مدفوع، بواسیر و شقاق مقعد می‌شود. 

مصرف داروی مناسب زیر نظر پزشک برای درمان یبوست خطرناک 

در این مقاله همه نشانه‌های یبوست خطرناک را بررسی کردیم. در بیشتر مواقع یبوست موقتی است و با تغییر سبک زندگی، مصرف داروی مناسب و نوشیدن آب کافی برطرف می‌شود. اما اگر علاوه‌بر یبوست، درد شدید شکم، استفراغ و تب داشتید یا خون در مدفوع مشاهده کردید، دیگر نباید یبوست خود را ساده بگیرید و باید حتما پیش پزشک بروید. دکتر با بررسی علت این مشکل داروی مناسب برایتان تجویز می‌کند.

یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین شرکت های پخش دارو در ایران آدوراطب است. این شرکت بیشتر از ۱۵ سال سابقه فعالیت به‌عنوان پخش سراسری گروه کوبل دارو را دارد و محصولات برندهای معتبر مانند دکتر عبیدی، نستله و آسترازنکا را به بیش از ۱۵ هزار داروخانه در سراسر کشور پخش می‌کند.