علت بی‌اشتهایی کودکان: از تشخیص تا درمان؛ راهنما برای والدین

اگر فرزندتان غذا نمی‌خورد، فورا برچسب بدغذا یا بهانه‌گیر به او نزنید؛ بی‌اشتهایی کودکان دلایل مختلفی دارد، از بیماری گرفته تا کم‌خونی و اضطراب و استرس. اگر دلیل غذا نخوردن فرزندتان را پیدا نکنید، وزن او کم‌کم کاهش پیدا می‌کند و سیستم ایمنی بدنش ضعیف می‌شود. در این مقاله به شما می‌گوییم که با بی اشتهایی کودک چه کنیم و راه‌حل‌هایی کاملا علمی پیش رویتان می‌گذاریم.

بررسی علت‌های بی اشتهایی ناگهانی کودکان ۱ تا ۶ ساله

در برخی مواقع کم‌اشتهایی کودکان، کاملا طبیعی است؛ مثلا در دوره رشد یا پس از بیماری‌ها، بچه‌ها میل‌ خود را نسبت به غذا از دست می‌دهند و کمتر از حد معمول غذا می‌خورند. بااین‌حال اگر فرزند شما برای مدت طولانی کم‌اشتها شده و وزنش در حال کاهش است، باید علت آن را پیدا کنید. در ادامه شایع‌ترین علت بی اشتهایی ناگهانی کودک 1 ساله تا ۶ ساله را به شما می‌گوییم:

• بدغذایی: بعضی از کودکان نسبت به طعم، بافت یا رنگ غذا حساس هستند و اگر غذا باب میلشان نباشد، اصلا آن را نمی‌‌خورند. برای حل این مشکل، از انواع غذای کودک آماده استفاده کنید که طعم بسیار خوبی دارند و مواد غذایی لازم را به بدن فرزندتان می‌رسانند.
• بیماری‌های عفونی یا ویروسی: بی اشتهایی کودک بعد از تب، سرماخوردگی، گلودرد یا عفونت گوش کاملا طبیعی است؛ چون فرزندتان احساس ناخوشایندی دارد و غذا نمی‌خورد.
• یبوست یا مشکل گوارشی: نفخ، رفلاکس معده یا یبوست باعث می‌شوند کودک احساس سیری یا دل درد داشته باشد و غذا نخورد.
• دندان‌ درآوردن یا زخم دهان: بی اشتهایی کودک در زمان دندان دراوردن کاملا طبیعی است. در این شرایط، لثه‌ها و ناحیه دهان فرزند شما درد می‌کند؛ بنابراین او از غذا خوردن می‌ترسد و اشتهایش نسبت به غذا را از دست می‌دهد.
• فشار روانی: استرس، جابه‌جایی خانه، ورود به مهدکودک یا تنش خانوادگی باعث بی‌اشتهایی موقت کودک می‌شوند.
• مصرف بیش‌ازحد نوشیدنی‌های شیرین یا تنقلات: خوردن بیش‌از‌حد آب‌میوه، شیر یا خوراکی‌های چرب و شیرین باعث سیری کودک می‌شوند؛ بنابراین او میلش را نسبت به غذا از دست می‌دهد.
• عوارض جانبی داروها: برخی داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها یا داروهای ضدحساسیت باعث کاهش اشتهای کودکان می‌شوند.
• کمبود مواد مغذی یا آهن: کمبود آهن یا سایر ریزمغذی‌ها باعث کاهش اشتها و بی‌حالی کودک شما می‌شوند. برای رفع این مشکل با مشورت پزشک به فرزندتان مولتی ویتامین کودک بدهید.

برخی والدین انتظار دارند فرزندشان همیشه با اشتها غذا بخورد؛ اما بی اشتهایی کودک دو ساله و سه ساله طبیعی است. در سال‌های دوم و سوم زندگی، سرعت رشد کودک کندتر می‌شود؛ به همین دلیل اشتها و میل فرزند شما نسبت به غذا هم کاهش پیدا می‌کند. علاوه‌بر این، در این سن کودکان ‌خواهند استقلال خودشان را به والدین نشان بدهند، به همین دلیل نسبت به غذا خوردن مقاومت نشان می‌دهند. در ادامه روش‌های کاربردی برای افزایش اشتهای کودک را به شما می‌گوییم.

برای بی اشتهایی کودک چه کنیم؟

برای رفع مشکل بی‌اشتهایی کودک، باید سبک زندگی و عادت غذا خوردن او را تغییر دهید. برنامه منظم برای وعده‌های غذایی فرزندتان تنظیم کنید و حتی به‌همراه کودک خود غذا بپزید. زمان بیشتری برای تزیین غذا در نظر بگیرید تا فرزندتان جذب شود و میلش نسبت به غذا افزایش پیدا کند. بااین‌حال هرگز او را مجبور به غذا خوردن نکنید. اگر هیچ کدام از این روش‌ها جواب نداد، باید حتما با پزشک مشورت کنید و دارو به فرزندتان بدهید. در ادامه به شما می‌گوییم که برای بی اشتهایی کودک چی خوبه‌ و باید چه کار کنیم.

۱. نقش بیماری در بی‌اشتهایی کودک

بیماری‌های مثل سرماخوردگی، گلودرد، عفونت گوش، تب، رفلاکس معده، یبوست یا حساسیت‌های فصلی همگی باعث بی‌اشتهای کودکان می‌شوند. در این شرایط فرزند شما احساس درد دارد؛ بنابراین کاملا طبیعی است که میل به غذا خوردن نداشته باشد. اگر بیماری فرزندتان بهتر شود، اشتهای او نیز برمی‌گردد. برای درمان بیماری‌ فرزندتان با مشورت پزشک کنید و با بررسی لیست داروهای اطفال، قرص و شربت مناسب را برای کودک خود بخرید.

۲. استفاده از داروی اشتهاآور برای درمان بی‌ اشتهایی کودکان

اگر فرزندتان برای مدت طولانی بی‌اشتها بماند، وزن او کم می‌شود و از نمودار رشد عقب می‌ماند؛ بنابراین دکتر در این شرایط  داروی اشتهاآور مناسب تجویز می‌کند. یکی از مکمل‌های عالی برای تحریک اشتهای کودکان، شربت اپتایت بب وینک است. بااین‌حال برای مصرف هر نوع شربت یا مکمل باید حتما با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید؛ چون استفاده بی‌مورد یا طولانی‌مدت از دارو نه‌تنها اثربخش نیست، بلکه نتیجه معکوس دارد و باعث مشکلات گوارشی کودکان می‌شود.

۳. برای درمان بی اشتهایی کودکان، وعده‌های غذایی منظم داشته باشید

وعده‌های غذایی نامنظم باعث کاهش اشتهای کودک شما می‌شود؛ سعی کنید هر روز صبحانه، ناهار، شام و میان‌وعده‌ها را در ساعت‌های مشخص به فرزندتان بدهید. با این کار فاصله زمانی بین وعده‌های غذایی را تنظیم می‌کنید و دقیقا زمانی‌که فرزندتان به اندازه کافی گرسنه می‌شود، به او غذا می‌دهید. همچنین اجازه ریزه‌خواری مداوم بین وعده‌های غذایی را به فرزند خود ندهید، چون احساس گرسنگی واقعی را از بین می‌برد و باعث بی‌اشتهایی او می‌شود.

۴. برای درمان بی‌اشتهایی کودکان، حجم وعده‌های غذایی را کم و تنوع آن‌ها را بیشتر کنید

به‌جای پر کردن بشقاب کودک، حجم مناسبی از غذا با تنوع رنگ و چیدمان زیبا در آن بگذارید. بعضی از بچه‌ها با دیدن حجم فراوان، از غذا زده می‌شوند و اشتهای خود را از دست می‌دهند؛ اما اگر مقدار کمی از غذا را با دیزاین زیبا در ظرفی جذاب بچینید، میلش بیشتر می‌شود.

۵. تهیه غذا به‌همراه کودک برای درمان بی‌اشتهایی

اجازه دهید فرزندتان به شما در مراحل ساده پختن غذا کمک کند؛ مثلا میوه‌ها را خشک کند، میز را بچیند یا مواد را با هم مخلوط کند. با این کار کودک حس هیجان بیشتری برای چشیدن طعم غذا دارد و با میل و اشتهای بیشتری غذا می‌خورد.

۶. برای رفع بی‌اشتهایی کودکان، او را به غذا خوردن مجبور نکنید

میز غذا نباید میدان جنگ باشد؛ اجبار و تهدید برای غذا خوردن، فقط باعث اضطراب فرزند شما می‌شود و اشتهای او را نسبت به غذا بیشتر نمی‌کند. بهتر است هنگام غذا خوردن آرام کنار فرزندتان بنشینید و بدون هیچ اجباری با او صحبت کنید. اگر کودکتان یک وعده غذایی را نخورد؛ بدون دعوا و اجبار تا وعده بعدی صبر کنید.

۷. فعالیت بدنی روزانه باعث کاهش بی‌اشتهایی کودکان می‌شود

تحرک روزانه، بازی، دویدن یا حتی قدم زدن ساده، به گرسنه شدن بدن کمک می‌کند. فعالیت بدنی هم سوخت‌وساز را بالا می‌برد و هم سیستم گوارش را تنظیم می‌کند. کودکان بی‌تحرک، اشتهای کمتری دارند. هر روز حتی برای نیم ساعت فرزندتان را به فعالیت بدنی تشویق  کنید، مثلا او را به پارک ببرید تا کمی بازی کند یا در خانه فعالیت‌های ساده مثل توپ‌بازی انجام دهید.

چه زمانی بی‌ اشتهایی کودک نگران‌کننده است و باید به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر دلیل بی‌اشتهایی کودکان، بیماری یا دوره رشد است، جای نگرانی وجود ندارد و بعد از گذشت مدتی، فرزندتان دوباره اشتهایش را به‌دست می‌آورد. با‌این‌حال اگر کودک بیشتر از دو هفته غذا نخورد، وزنش کم شد و رشد قدی او کاهش پیدا کرد، باید حتما به پزشک مراجعه کنید؛ به‌ویژه اگر علائمی مانند بی‌حالی، ضعف، یبوست یا تب مداوم هم برایش به‌وجود آمد. در این شرایط شما باید دلیل بیماری را پیدا کنید؛ برای مثال  علت قطع نشدن تب در کودکان، عفونت‌های باکتری، ویروسی یا مشکلات تنفسی است. همین موضوع باعث کاهش اشتها و تب فرزند شما می‌شود.

بی اشتهایی کودکان؛ مسئله‌ای قابل‌درمان با تغییر رفتار والدین و مصرف مکمل‌های اشتهاآور

در این مقاله دلیل بی اشتهایی کودک یک ساله تا ۶ ساله را به‌صورت‌کامل بررسی کردیم. دلیل این موضوع برای همه بچه‌ها یکسان نیست؛ گاهی بی‌اشتهایی بر اثر بیماری و دندان درآوردن به وجود می‌آید و گاهی به دلیل مشکل گوارشی. شما به‌عنوان والدین باید در ابتدا دلیل بی‌اشتهایی فرزند خودتان را پیدا کنید و سپس قدم ابتدایی برای رفع مشکل او بردارید. گاهی با تنظیم برنامه غذایی و اجبار نکردن فرزند به غذا خوردن، مشکل حل می‌شود؛ ولی گاهی باید به پزشک مراجعه کنید و مکمل اشتهاآور و دارو به بچه‌ خود بدهید.

شرکت آدوراطب نقش چشمگیری در دسترسی همه افراد به انواع داروها مکمل‌های غذایی برای کودکان بزرگسالان دارد. آدوراطب، نمایندگی پخش دارو گروه کوبل در ایران است و محصولات برندهای معتبر مثل عبیدی، نستله و کوبل دارو را به بیشتر از ۱۵ هزار داروخانه و مرکز درمانی در سراسر کشور پخش می‌کند.