زخم دیابت؛ بررسی عوامل، نحوه پیشگیری و علائم آن

براساس آمار ایسنا، در ایران حدود ۸ میلیون نفر به دیابت مبتلا هستند و ۲۵درصد از این افراد، یعنی حدود ۲ میلیون نفر، در طول زندگی خود با زخم پای دیابتی مواجه می‌شوند. هر ساله، نزدیک به ۵۰ هزار دیابتی در ایران در معرض زخم‌های مزمن قرار می‌گیرند. این آمار نشان می‌دهد که چقدر مهم است که بیماران دیابتی از پاهای خود مراقبت و به‌طورمنظم به پزشک مراجعه کنند. اگر شما یا کسی که می‌شناسید با زخم دیابتی مواجه شده است، توصیه می‌کنیم که این مطالعه را ادامه دهید. این مقاله به شما کمک می‌کند تا بهتر از خود مراقبت کنید.

بررسی عوامل زخم دیابتی؛ از گردش خون ضعیف تا انسداد رگ‌های خونی

زخم‌ دیابتی انگشت پا ناشی از ترکیبی از عوامل، از‌جمله گردش خون ضعیف، قند خون بالا، آسیب عصبی و پاهای تحریک یا زخمی‌شده است. در ادامه این بخش، به‌بررسی عمیق‌تر هر یک از این عوامل و نحوه کنترل آن‌ها خواهیم پرداخت:

گردش خون ضعیف؛ انتقال دیرهنگام مواد مغذی مورد‌نیاز برای ترمیم زخم‌ها

گردش خون ضعیف یکی از عوامل اصلی ایجاد زخم های دیابت است. این وضعیت باعث می‌شود خون به‌آرامی حرکت کند و انتقال مواد مغذی به زخم‌ها برای بدن مشکل‌تر شود. در نتیجه، زخم‌ها به آرامی بهبود یافته یا ممکن است به‌هیچ‌وجه بهبود نیابند.

گردش خون آرام معمولا ناشی از مشکلات سلامتی مانند دیابت، چاقی، بیماری‌های قلبی و مشکلات شریانی است. استفاده از داروی قند خون با تجویز پزشک در کنترل این وضعیت کمک می‌کند. این داروها به کمک بدن می‌آیند تا از انسولین به‌طورموثرتر استفاده کند و در‌نتیجه، میزان قند خون را کاهش می‌دهد. این کاهش در قند خون به بهبود گردش خون و در‌نتیجه، ترمیم زخم دیابت پا کمک می‌کند.

قند خون بالا (هیپرگلیسمی)؛ مراقبت‌های پزشکی لازم برای کنترل زخم دیابتی

قند خون بالا (هیپرگلیسمی) یک مشکل است که روی افراد مبتلا به دیابت تاثیر می‌گذارد. عوامل متعددی در افراد مبتلا به دیابت، باعث ایجاد حالت هیپرگلیسمی می‌شوند، ازجمله انتخاب غذا و فعالیت‌های بدنی، ابتلا به بیماری، مصرف داروهای غیر‌دیابتی یا صرف‌نظر از مصرف کافی داروهای کاهش‌دهنده گلوکز. نکته‌ مهم در مواجهه با قند خون بالا این است که به درمان این عارضه بپردازید؛ زیرا اگر این مشکل بدون درمان باقی بماند، شدید شده و به عوارض جدی‌تر با نیاز به مراقبت‌های اضطراری مانند کمای ناشی از دیابت منجر می‌شود.

در بلندمدت، هیپرگلیسمی مداوم، حتی اگر شدید نباشد، به‌عوارضی در چشم، کلیه‌ها، اعصاب، قلب و زخم اولیه دیابت منجر خواهد شد. علائم هیپرگلیسمی شامل تکرر ادرار، افزایش تشنگی، تاری دید، خستگی و سردرد می‌شوند. در صورت بروز این علائم، مراقبت‌های پزشکی را جدی بگیرید و به پزشک مراجعه کنید. همچنین، کنترل دیابت و هیپرگلیسمی از طریق تغذیه مناسب، فعالیت‌های ورزشی و مصرف داروهای دیابتی انجام می‌شود.

آسیب عصبی؛ ایجاد نوروپاتی، زخم و در‌نتیجه نکروز بافت

آسیب عصبی در افراد مبتلا به دیابت یک مشکل مهم است که روی ایجاد زخم قند نیز تاثیر می‌گذارد. این آسیب معمولا به‌علت نوروپاتی (تضعیف عصبی) ایجاد می‌شود. اعصاب حامل حس در افراد مبتلا به نوروپاتی ممکن است تحت‌تاثیر قرار گیرند و احساس درد را از دست بدهند. به همین‌دلیل، افراد مبتلا به دیابت که در پاهای خود دچار آسیب‌دیدگی می‌شوند، ممکن است از آسیب وارده آگاه نباشند.

آسیب عصبی به ناهنجاری‌های مفصلی و سایر مشکلات پا نیز منجر می‌شود. برای پیشگیری از آسیب عصبی، کنترل قند خون، معاینات منظم پا و مراقبت‌های بهداشتی ضروری است. زخم دیابتی ها نیز ممکن است به دلیل آسیب عصبی ایجاد شوند و در صورت مدیریت ناصحیح، به نکروز (مرگ بافت) و قطع عضو منجر خواهند شد. بنابراین، توجه به علائم آسیب عصبی و اقدامات پیشگیری مانند مصرف بهترین مکمل برای افراد دیابتی از اهمیت بالایی برخوردار است.

انسداد رگ‌های خونی؛ کاهش خون‌رسانی به اندام‌های تحتانی

انسداد رگ‌های خونی در افراد مبتلا به دیابت به‌کاهش خون‌رسانی به اندام‌ها، به‌خصوص اندام‌های تحتانی، منجر می‌شود. این انسدادها موجب تخریب سلول‌های این ناحیه و زخم دیابت ساق پا و زخم دیابت دست منجر خواهد شد. همچنین، انسداد رگ‌ها باعث بیماری‌های قلبی و سکته نیز می‌شود. غربالگری و تشخیص زودرس دیابت در افراد با ریسک بالا در پیشگیری از این عارضه موثر خواهد بود.

ضمناً ترمیم زخم‌های دیابتی نیز یک چالش است که پژوهش‌ها برای بهبودی آن در حال انجام هستند. بااین‌وجود می‌توانید از مکمل‌های دارویی و غذایی حاوی ویتامین‌های K و B3 که توسط شرکت پخش دارو آدورا در داروخانه‌ها موجود هستند، طبق نظر و تجویز پزشک استفاده کنید تا علائم و عوارض انسداد رگ‌های خونی کاهش یابد.

علائم زخم‌های دیابتی؛ عفونت، درد، التهاب و تب‌ولرز

زخم‌های دیابتی یکی از عوارض شایع و خطرناک بیماری دیابت هستند که می‌توانند منجر به عفونت، آسیب عصبی، ایسکمی و امپوتاسیون اندام‌های تحتانی شوند. برای درمان و پیشگیری از زخم دیابتی انگشت پا، شناخت علائم و نشانه‌های آن‌ها اهمیت بالایی دارد. علائم زخم دیابت در پا ممکن است بسته به موقعیت، عمق، میزان عفونت و وضعیت عروقی زخم متفاوت باشند. برخی از علائم رایج زخم‌های دیابتی عبارت‌اند از:

 درد مزمن یا کاملا بدون درد؛ بررسی دقیق آسیب عصبی

زخم دیابت از کجا شروع میشود؟ برخی از بیماران با زخم دیابتی از درد شدید رنج می‌برند، درحالی‌که برخی دیگر به دلیل آسیب عصبی هیچ دردی احساس نمی‌کنند. درد ممکن است نشانه‌ای از التهاب، عفونت یا ایسکمی باشد و باید با دقت بررسی شود.

علائم التهاب؛ تورم، قرمزی، سوزش، درد و از بین رفتن عملکرد

شاید پرسش شما هم این باشد که زخم پای دیابتی چگونه است؟ زخم‌های دیابتی معمولاً با التهاب همراه هستند و ممکن است به عفونت منجر شود. علائم التهاب شامل تورم، قرمزی، سوزش، درد و کاهش عملکرد اندام مبتلا است. این علائم باید با داروهای ضد‌التهاب و آنتی‌بیوتیک مدیریت شوند.

علائم عفونت؛ زهکشی چرک، ترشحات، بوی بد و بافت مرده

عفونت یکی از عوامل اصلی ایجاد مشکلات جدی در زخم‌های دیابتی است که امکان دارد تهدید‌کننده اندام یا حتی تهدید‌کننده زندگی باشد. علائم عفونت شامل زهکشی چرک، ترشحات، بوی بد و بافت مرده هستند. این علائم نیاز به درمان فوری با آنتی بیوتیک و تمیز کردن زخم دارند.

بی‌حسی و کوفتگی؛ علائم آسیب عصبی

آسیب عصبی یا نوروپاتی یکی از علل شایع زخم‌های دیابتی است که باعث می‌شود بیماران حساسیت در اندام‌های تحتانی خود را از دست بدهند. این وضعیت منجر به بی‌حسی، کوفتگی، تغییر شکل پا، ترک خوردگی پوست و زخم‌های ناشی از فشار یا سایش می‌شوند. بیماران باید از مراقبت از پاهای خود و معاینه روزانه آن‌ها اطمینان حاصل کنند.

 تب یا لرز؛ علائم عفونت رو به پیشرفت در اندام‌های تحتانی

تب یا لرز نشانه‌ای از عفونت زخم دیابت روی شکم است که ممکن است به سلولیت، آبسه، استئومیلیت یا سپسیس ختم شود. این علائم نیازمند بستری شدن و درمان فوری با آنتی بیوتیک و جراحی هستند.

پیشگیری از بروز زخم‌های دیابتی؛ راهکارهای نجات‌دهنده و سلامتی‌بخش

زخم‌های دیابتی نتیجه‌ی ترکیبی از آسیب عصبی، کاهش جریان خون و عفونت هستند که باعث ایجاد مشکلات جدی برای سلامت پاها و کیفیت زندگی بیماران می‌شوند. برای پیشگیری از زخم‌های دیابتی، رعایت چندین راهکار مفید است:

• شست و شوی روزانه پاها با آب ولرم و صابون ملایم و خشک کردن آن‌ها به خصوص در بین انگشتان
• کوتاه کردن به اندازه ناخن‌ها با قیچی تیز و صاف و اجتناب از بریدن پوست‌های اطراف ناخن
• خشک‌ و مرطوب نگه‌داشتن پاها با استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده و اجتناب از استفاده از روغن‌های چرب
• تعویض مرتب جوراب و پوشیدن کفش مناسب که از فشار و سایش بیش‌از‌حد جلوگیری و فضای کافی برای انگشتان پا فراهم کنند.
• کنترل سطح قند خون با رژیم غذایی سالم و مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک و اندازه گیری مرتب قند خون
• کنترل فشارخون با استفاده از داروهای کاهنده فشار خون و انجام فعالیت‌های ورزشی منظم
• دوری از سیگار و تنباکو که موجب تنگی عروق می‌شوند و جریان خون را کاهش می‌دهند
• مراجعه منظم به پزشک برای بررسی پاها و عوارض دیابت و انجام معاینات لازم برای شناسایی آسیب عصبی و کاهش جریان خون

زخم‌های دیابتی عوارض جدی دیابت هستند که باعث عفونت و امپوتاسیون می‌شوند. برای پیشگیری از آن‌ها، باید از مراقبت از پاها، کنترل قند و فشارخون، دوری از سیگار و مراجعه به پزشک اهمیت قائل شوید.

استفاده از داروها و ویتامین‌های مخصوص افراد دیابتی برای کاهش عوارض زخم دیابتی

در این مقاله به بررسی کامل عوامل، علائم و روش‌های پیشگیری از زخم‌های دیابتی پرداختیم. همچنین تاکید کردیم که گردش خون ضعیف، قند خون بالا، آسیب عصبی و انسداد رگ‌های خونی از جمله عوامل اصلی بروز زخم‌های دیابتی هستند. این مشکلات موجب ترمیم کند زخم‌ها یا حتی بهبود نیافتن آن‌ها منجر می‌شوند. علاوه‌براین، آسیب‌دیدگی‌های پا به دلیل نوروپاتی و کاهش احساس در افراد مبتلا به دیابت، ریسک ایجاد زخم‌های دیابتی را افزایش می‌دهد.

همچنین به علائم هشداردهنده زخم‌های دیابتی مانند درد، التهاب، عفونت و ایسکمی اشاره و اهمیت توجه و درمان فوری این علائم را برجسته کردیم. برای پیشگیری از بروز این زخم‌ها، راهکارهایی مانند مراقبت منظم از پاها، کنترل سطح قند خون، دوری از سیگار و مراجعه منظم به پزشک توصیه شده‌اند.

در نهایت اهمیت مراجعه به پزشک برای بررسی و معاینات منظم به‌منظور شناسایی هرگونه آسیب عصبی یا کاهش جریان خون نیز مهم است. این اقدامات موجب کاهش خطر ایجاد زخم‌های دیابتی و پیشگیری از عوارض جدی آن می‌شود.