علائم صرع در بزرگسالان و کودکان چیست؟

صرع نوعی اختلال سیستم عصبی مرکزی است که در آن فعالیت مغز به طور موقت متوقف می‌شود. علائم بیماری صرع باتوجه‌به شدت و نوع واکنش مغز متفاوت است. برای مثال، فردی بر اثر حمله صرع برای چند ثانیه به نقطه‌ای خیره می‌ماند، در حالی که این حمله در فرد دیگر ممکن است با تشنج‌های پیاپی ظاهر شود. علاوه‌بر این، داشتن یک تشنج، لزوما نشانه بیماری صرع نیست. در این مقاله، به معرفی علائم صرع در کودکان و بزرگسالان خواهیم پرداخت. خواندن این مطلب، به شما کمک می‌کند تا با شناخت دقیق علائم بیماری صرع، واکنش به‌موقع نسبت به این بیماری نشان دهید.

علائم روانی صرع؛ احساس ترس و سردرگمی

در پاسخ به اینکه آیا بیماری صرع خطرناک است، ابتدا باید شدت و نوع حمله صرع توسط متخصص بررسی شود. علائمی از جمله احساس ترس، اضطراب، سردرگمی یا دیدن تصاویر خیالی از جمله نشانه‌های روانی صرع به‌شمار می‌رود. فرد مبتلا به صرع ممکن است با افسردگی یا احساس خجالت ناشی از تشنج دست‌و‌پنجه نرم کند. همچنین از میان داروهایی که در لیست داروهای اعصاب و روان برای کنترل تشنج وجود دارد، مصرف برخی از داروها ممکن است عوارض روانی به همراه داشته باشد. به همین دلیل حتما لازم است مصرف دارو با تجویز پزشک متخصص انجام شود. در ادامه شما را با علائم دیگر این بیماری آشنا خواهیم کرد.

علائم غیر حرکتی صرع؛ یکی از نشانه‌های رایج صرع در خواب کودکان

علائم غیر حرکتی در صرع به‌صورت تغییر حواس یا احساسات قبل از حمله صرع، بروز می‌کند. خیره شدن ناگهانی، مورمور شدن، گشاد شدن مردمک چشم، ضربان شدید قلب، عرق کردن از جمله این علائم است. علائم صرع در کودکان زیر یک سال با توجه به شدت آن، مشابه علائم حمله در بزرگسالان است. صرع در خواب کودکان ممکن است با صدای نامتعارف در خواب آغاز شود و در مراحل بعدی، علائم حرکتی صرع آغاز شود. البته بدون تشخیص پزشک نمی‌توان در مورد ابتلا به صرع مطمئن شد. پس از تشخیص متخصص برای درمان و کنترل صرع، پزشک از روش‌های دارویی مثل تجویز قرص یونیماید یا روش‌های غیردارویی مثل جراحی استفاده می‌کند.

علائم حرکتی صرع؛ لرزش و انقباض عضلات در صرع

علائم حرکتی صرع شامل تکان‌‌های خفیف یا شدید و پرش عضلات بدن است. این حمله ممکن است با انقباض عضلات یا انجام حرکات تکراری مثل مالیدن دست یا جویدن لب‌ها همراه باشد. علائم صرع در خواب ممکن است به‌صورت لرزش و انقباض بدن، گاز گرفتن زبان، از دست دادن کنترل ناگهانی ادرار یا مدفوع اتفاق بیفتد. بیرون ریختن کف از دهان و لرزش مکرر بدن، از جمله نشانه‌های شدیدتر حمله صرع است.

انواع حمله صرع؛ تفاوت صرع کوچک و صرع شدید

از آن‌جایی که صرع بر اثر فعالیت غیرطبیعی در مغز اتفاق می‌افتد، علائم آن بستگی به نحوه و محل تاثیرگذاری آن روی مغز دارد. براین اساس، پزشکان حملات صرع را به‌ دو صورت عمومی و کانونی دسته‌بندی کردند.

حمله صرع با تشنج کانونی؛ علائم صرع خفیف در بزرگسالان

در تشنج کانونی، فقط یک بخش از مغز درگیر می‌شود. نشانه‌های این تشنج بستگی به مکان حمله در مغز دارد.  درنتیجه عملکرد آن بخش از مغز را تحت تاثیر قرار می‌دهد. دو نوع تشنج کانونی وجود دارد:

• تشنج کانونی بدون از دست دادن هوشیاری

در این تشنج، فرد هوشیاری‌اش را از دست نمی‌دهد. فقط ممکن است احساس‌های غیرمعمول را تجربه کند. در برخی افراد این علائم به‌صورت دژاوو یا آشناپنداری، حالت تهوع، مزه‌های ناخوشایند یا تغییر صدا ظاهر می‌شود. علائم حسی مثل مورمور شدن، سرگیجه یا پلک زدن مکرر، همچنین تکان خوردن غیرارادی یکی از اعضای بدن از جمله علائم قبل از حمله صرع شدید است.

• تشنج کانونی همراه با از دست دادن هوشیاری

این نوع تشنج با اختلال در هوشیاری همراه است. فرد مبتلا، ممکن است برای چند دقیقه به نقطه‌ای خیره بماند. پس از حمله، طوری‌که انگار در خواب بوده، حالتی سردرگم دارد. همچنین انجام حرکات تکراری مثل مالیدن دست، گزیدن لب، یا راه رفتن به صورت دایره‌ای، از جمله علائم دیگر این نوع تشنج است.

علائم تشنج کانونی به علت تشابه علائم، ممکن است با اختلالات دیگری همچون میگرن، نارکولپسی یا بیماری روانی اشتباه گرفته شود؛ بنابراین برای تشخیص آن حتما نیاز است که به متخصص مراجعه کنید. باتوجه‌به شرایط بیمار، پزشک ممکن است برای کنترل صرع‌های کانونی، دارویی مانند ویگاباترین تجویز کند.

حمله صرع با تشنج عمومی؛ علائم صرع در کودکان

درصورتی‌که حمله عصبی روی هر دو نیمکره مغز تاثیر بگذارد، علائم آن به‌صورت عمومی بروز می‌کند. باتوجه‌به شدت حمله طبق نظر پزشک می‌توان به کمک درمان دارویی علائم صرع را کنترل کرد. بسته به میزان شدت حمله صرع، پزشک از طریق روش‌های دارویی، ثل تجویز شربت اپیلیم یا قرص دپاکین روش‌‌های غیردارویی مثل تحریک عصب واگ نسبت به کنترل حمله اقدام می‌کند. 6 نوع از حمله صرع با تشنج عمومی وجود دارد:

1- تشنج غیابی یا پتی مال

این حمله اغلب در کودکان اتفاق می‌افتد. اینکه بیماری صرع از چه سنی شروع میشود، بستگی به نوع حمله عصبی فرد دارد. تشنج پتی مال معمولا با خیره ماندن به یک نقطه همراه با لرزش پلک آغاز می‌شود و حدود ۵ تا ۱۰ ثانیه ادامه دارد. این نوع تشنج که اغلب با از دست دادن هوشیاری همراه است، ممکن است بارها در طی روز اتفاق بیفتد.

2- تشنج تونیک

این نوع تشنج‌ها، همراه با اسپاسم عضلانی در قسمت پاها، پشت یا بازو اتفاق می‌افتد. در این حالت، به‌طور ناگهانی بدن برای مدتی کوتاه سفت شده و اگر فرد ایستاده باشد، منجر به زمین خوردن او می‌شود.

3- تشنج آتونیک

این حمله معمولا به‌صورت از دست دادن ناگهانی تعادل اتفاق می‌افتد و سریعا برطرف می‌شود. در تشنج آتونیک، احتمال آسیب‌دیدگی بیشتر است. چرا که با از دست دادن تعادل پاها، باعث زمین خوردن فرد می‌شود.

4- تشنج کلونیک

تشنج کلونیک با حرکات تکراری و تکان خوردن پیوسته عضلات همراه است. این نوع تشنج، اغلب عضلات گردن، صورت و بازوها را درگیر می‌کند.

5- تشنج میوکلونیک

در این نوع تشنج فرد با تکان‌های ناگهانی عضلات به‌صورت کوتاه مدت روبه‌رو است. تاثیر این حمله اغلب به‌صورت خوشه‌ای یا تکی روی عضلات بالاتنه، بازوها و پاها خود را نشان می‌دهد.

6-تشنج تونیک کلونیک

این تشنج از سری حملات صرع است که به‌عنوان تشنج‌های گرندمال شناخته شدند. تشنج تونیک کلونیک به‌طور همزمان چند علائم را نشان می‌دهد. در این نوع حمله صرع، فرد با از دست دادن هوشیاری، انقباض بدن و لرزش روبه‌رو می‌شود. همچنین شخص ممکن است زبانش را گاز گرفته و یا کنترل ادرار و مدفوع خود را از دست بدهد.

نکات مهم برای کمک به افراد مبتلا به صرع

برای تشخیص علائم صرع پیش از هر اقدامی حتما به متخصص مراجعه کنید. در مواجه با فردی که بر اثر صرع روی زمین افتاده است، ابتدا او را از مکان خطرناک مثل بلندی به محل امنی ببرید. در صورت ادامه داشتن صرع، حتما با اورژانس تماس بگیرید. تا رسیدن اورژانس، فرد را از پهلو روی زمین بخوابانید و جسم نرمی زیر سرش قرار دهید؛ طوری که دهانش به سمت زمین باشد تا ترشحات دهانی راه هوایی او را نبندد. در صورت شدید بودن تشنج، پیش از اسفاده از هر داروی ضن تشنجی، حتما او را به بیمارستان برسانید.

برای کنترل علائم صرع برخی افراد بدون مشورت با پزشک از قرص دپاکین استفاده می‌کنند. این اقدام به‌هیچ‌عنوان توصیه نمی‌شود؛ بنابراین برای مصرف هرگونه داروی ضد تشنج ابتدا به متخصص مغزو اعصاب مراجعه کنید.

تشخیص علائم صرع و کنترل آن با مراجعه به پزشک

در این مقاله به‌طورکامل علائم صرع را بررسی کردیم. این بیماری، نوعی اختلال غیرعادی در مغز است که شدت آن باتوجه‌به محل حمله عصبی در مغز بین هر فرد، متفاوت است. نشانه‌های صرع در کودکان مشابه علائم آن در بزرگسالان است. برای شناخت علائم دقیق و کنترل صرع، حتما لازم است که از تشخیص پزشک مطمئن شوید. اقدام به‌موقع باعث می‌شود تا با کنترل صرع از پیشرفت علائم حاد آن جلوگیری کنید. اگر تجربه‌ای درباره این بیماری دارید، با ما و سایر خوانندگان مجله آدوراطب در بخش نظرات به اشتراک بگذارید.