زگیل مقعدی چیست؟ شناسایی و علائم زگیل مقعدی مردان و زنان

طبق گزارش وبسایت National Library of Medicine در سال ۲۰۲۳، بین ۱۰ تا ۲۰ درصد از افراد فعال از نظر جنسی به عفونت HPV تناسلی مبتلا هستند، اما تنها حدود یک درصد از آن‌ها زگیل‌های قابل مشاهده دارند. برخی از این زگیل‌ها به‌صورت زگیل های مقعدی در مردان و زنان مشاهده می‌شوند. این عارضه ممکن است در ابتدا بدون علائم باشد، اما در برخی موارد باعث خارش، سوزش، ناراحتی و حتی خونریزی مقعدی می‌شود. بسیاری از افراد به دلیل ناآگاهی یا شرم، از مراجعه به پزشک خودداری می‌کنند، در حالی که تشخیص زودهنگام و درمان به‌موقع زگیل مقعدی از گسترش زگیل‌ها و عوارض احتمالی آن جلوگیری می‌کند.

بسیاری از افراد می‌پرسند که آیا زگیل مقعدی خطرناک است؟ آیا ممکن است منجربه سرطان شود؟ چگونه می‌توان از ابتلا به این بیماری پیشگیری کرد؟ در این مقاله، به علت زگیل مقعدی، روش‌های انتقال، تشخیص، درمان و پیشگیری از آن خواهیم پرداخت تا با اطلاعات علمی و دقیق، از سلامت خود بهتر محافظت کنید.

زگیل مقعدی چیست؟

زگیل مقعدی یکی از بیماری‌های ویروسی شایع در ناحیه تناسلی و مقعد است که توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شود. اگر برایتان سوال است که مریضی hpv چیست؟ باید بدانید که این ویروس یکی از شایع‌ترین عفونت‌های مقاربتی است که انواع مختلفی دارد و باعث ایجاد زگیل‌های تناسلی، از جمله زگیل مقعدی می‌شود.

این زگیل‌ها معمولا به شکل برجستگی‌های کوچک روی پوست یا داخل کانال مقعد ظاهر می‌شوند. بسیاری از افراد ممکن است اصلا متوجه وجود آن‌ها نشوند، چون دردی ایجاد نمی‌کنند، اما در برخی موارد ممکن است باعث سوزش، احساس ناراحتی یا خارش شوند. زگیل‌های مقعدی در صورت درمان نشدن، گسترش پیدا کرده یا بزرگ‌تر می‌شوند؛ بنابراین تشخیص زودهنگام و درمان مناسب از پیشرفت بیماری جلوگیری می‌کند.

معرفی انواع زگیل های مقعدی

در اغلب موارد زگیل‌های مقعدی توسط سویه‌های کم‌خطر HPV، یعنی نوع ۶ و ۱۱ ایجاد می‌شوند. این سویه‌ها گرچه باعث بیماری جنسی از جمله رشد زائده‌های پوستی می‌شوند، اما احتمال ایجاد سرطان در آن‌ها بسیار کم است. انواع زگیل‌های مقعدی عبارت‌اند از:

• کندیلوم آکومیناتا (Condyloma Acuminata): این نوع زگیل تناسلی توسط ویروس HPV به‌ویژه سویه‌های ۶ و ۱۱ ایجاد می‌شود. این سویه‌ها کمترین احتمال پتانسیل نئوپلاستیک را دارند، به این معنی که به ندرت به سرطان تبدیل می‌شوند. زگیل‌های کندیلوم آکومیناتا معمولا به‌صورت تکی یا خوشه‌ای و به شکل زائده‌های نرم، مرطوب و شبیه به گل کلم در مقعد ظاهر می‌شوند.

• کندیلوم لاتا (Condyloma Lata): این نوع زگیل‌ها به عفونت سفلیس ثانویه مربوط می‌شوند و توسط باکتری ترپونما پالیدوم ایجاد می‌شوند، نه ویروس HPV! کندیلوم لاتا به‌صورت زخم‌های صاف، مرطوب و سفیدرنگ در مقعد ظاهر می‌شود. این ضایعات بسیار عفونی بوده و نشان‌دهنده مرحله دوم عفونت سفلیس هستند.

تشخیص تفاوت بین این دو نوع ضایعه، نیاز به بررسی تخصصی پزشک دارد. برخی از زگیل‌ها ممکن است نیاز به آزمایش HPV DNA یا نمونه‌برداری داشته باشند تا از نوع و میزان خطر آن‌ها مطمئن شد.

شکل زگیل مقعدی در مردان و زنان

بسیاری از افراد می‌پرسند که زگیل مقعدی به چه شکل است؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که ظاهر زگیل‌های مقعدی ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد، اما معمولا ویژگی‌های مشترکی دارند که به شرح زیر هستند:

• کوچک و نامشخص: در مراحل اولیه، ممکن است زگیل‌های مقعدی خیلی ریز باشند و اصلا به چشم نیایند. بعضی افراد فقط با معاینه پزشک متوجه وجود آن‌ها می‌شوند.
• برجسته و گوشتی: بسیاری از زگیل‌های مقعدی ظاهری شبیه به توده‌های کوچک گوشتی دارند که ممکن است رنگشان صورتی، سفید یا قهوه‌ای روشن باشد.
• گل‌کلمی‌شکل: در برخی موارد، زگیل‌ها به‌صورت خوشه‌ای رشد می‌کنند و شکلی شبیه گل‌کلم پیدا می‌کنند. این نوع زگیل‌ها معمولا سریع‌تر گسترش می‌یابد.
• تک‌زائده‌ای یا پراکنده: برخی افراد فقط یک زگیل کوچک دارند، درحالی‌که در برخی دیگر، چندین زگیل در نواحی اطراف مقعد پخش شده‌اند.
• داخل کانال مقعد: گاهی زگیل تناسلی مقعدی داخل مجرای مقعد رشد می‌کند که در این صورت، بدون معاینه پزشک دیده نمی‌شوند و ممکن است تنها علائم آن خارش یا خونریزی خفیف باشد.

! نکته مهم: زگیل مقعدی با سایر بیماری‌های پوستی این ناحیه مانند هموروئید، بواسیر یا زخم‌های مقعدی متفاوت است؛ بنابراین در صورت مشاهده هرگونه ضایعه غیر‌عادی، بهتر است توسط پزشک معاینه شوید.

علائم زگیل مقعدی در زنان و مردان

زگیل مقعدی معمولا در مراحل اولیه بدون علامت است، به همین دلیل بسیاری از افراد ممکن است تا مدت‌ها متوجه وجود آن نشوند. اما با رشد زگیل‌ها و گسترش آن‌ها، برخی علائم به مرور ظاهر می‌شوند. در ادامه، رایج‌ترین علائم زگیل مقعدی را بررسی می‌کنیم:

• ایجاد برجستگی‌های کوچک و گوشتی در اطراف یا داخل مقعد
• خارش و سوزش در ناحیه مقعد به دلیل تحریک پوست
• رطوبت غیرطبیعی در ناحیه مقعد
• وجود زائده‌های گل‌کلمی‌ شکل
• احساس وجود یک توده یا زائده در داخل مقعد
•  احساس ناراحتی هنگام نشستن یا دفع مدفوع
• خونریزی خفیف بعد از دفع مدفوع
• احساس فشار یا پری در مقعد
• ترشحات غیر‌معمول از مقعد

بسیاری از مبتلایان به زگیل مقعدی هیچ علامتی ندارند، اما همچنان ناقل ویروس HPV هستند. در برخی موارد، پزشک ممکن است برای کنترل عفونت‌های ویروسی مرتبط با HPV، داروهای ضد‌ویروسی را تجویز کند. یکی از این داروها قرص ویرابکس است که معمولا برای مهار فعالیت ویروس‌های مختلف، از جمله ویروس تبخال و برخی انواع HPV استفاده می‌شود. البته، نحوه مصرف قرص ویرابکس بستگی به نوع عفونت و تشخیص پزشک دارد، بنابراین از مصرف خودسرانه آن خودداری کنید.

اگر شما هر یک از این علائم را دارید، بهتر است برای بررسی دقیق‌تر به پزشک مراجعه کنید، زیرا زگیل مقعدی ممکن است با بیماری‌های دیگری مانند هموروئید یا شقاق مقعدی اشتباه گرفته شود.

روش‌های انتقال زگیل تناسلی مقعد؛ علت زگیل مقعدی در مردان و زنان چیست؟

در پاسخ به بسیاری از افرادی که می‌پرسند «علت زگیل مقعدی در زنان چیست» باید گفت زگیل مقعدی به دلیل عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی در مردان و زنان ایجاد می‌شود. این ویروس از طریق تماس مستقیم با پوست فرد آلوده منتقل شده و باعث رشد غیرطبیعی سلول‌های پوستی در ناحیه مقعد می‌شود. ضعف سیستم ایمنی، استرس و برخی بیماری‌ها مانند HIV احتمال ابتلا به این نوع عفونت را افزایش می‌دهند. روش‌های انتقال زگیل تناسلی مقعد عبارت‌اند از:

• رابطه جنسی مقعدی بدون محافظت (رایج‌ترین راه انتقال)
• تماس مستقیم با پوست ناحیه تناسلی فرد آلوده
• انتقال از دست آلوده به ناحیه مقعد پس از لمس ناحیه تناسلی
• زایمان طبیعی از مادر آلوده به نوزاد (در موارد خاص)

! نکته مهم: ویروس HPV ممکن است بدون داشتن علائم در بدن باقی بماند و فرد آلوده ناآگاهانه آن را به دیگران منتقل کند که در دیگران نیز ممکن است به شکل زگیل مقعدی مشاهده شود.

در برخی موارد، عفونت‌های ثانویه در ناحیه مقعد ممکن است همراه با زگیل‌های مقعدی ایجاد شوند که نیاز به درمان آنتی‌بیوتیکی دارند. قرص تاوانکس یکی از آنتی‌بیوتیک‌های قوی است که معمولا برای درمان عفونت‌های شدید پوستی و تناسلی توسط پزشک تجویز می‌شود، اما استفاده از آن حتما باید طبق تجویز پزشک و با رعایت دوز مناسب انجام شود. اگر برایتان سوال است که دقیقا قرص تاوانکس برای چیست، برای دریافت اطلاعات کامل، به صفحه این محصول مراجعه کنید.

روش‌های تشخیص زگیل تناسلی مقعدی مردان و زنان

تشخیص زگیل مقعدی در بسیاری از موارد به دلیل کوچک بودن ضایعات یا نبود علائم خاص دشوار است. برخی زگیل‌ها کاملا سطحی هستند و با چشم دیده می‌شوند، اما برخی دیگر ممکن است داخل کانال مقعد رشد کنند و فقط از طریق معاینه دقیق قابل تشخیص باشند. اگر فکر می‌کنید ممکن است به زگیل مقعدی مبتلا شده باشید، بهتر است برای بررسی دقیق‌تر به پزشک مراجعه کنید. پزشک با استفاده از روش‌های زیر زگیل مقعدی را شناسایی می کند:

• معاینه بالینی: پزشک با بررسی ناحیه مقعد به‌دنبال زائده‌های برجسته یا خوشه‌ای می‌گردد.
• آنوسکوپی: در‌صورتی که زگیل‌ها داخل کانال مقعد باشند، پزشک با استفاده از یک ابزار مخصوص (آنوسکوپ) داخل مقعد را بررسی می‌کند.
• آزمایش HPV DNA: در برخی موارد، نمونه‌گیری از زگیل‌ها برای شناسایی سویه‌های HPV انجام می‌شود. این آزمایش مشخص می‌کند که آیا فرد به نوع پرخطر HPV (مرتبط با سرطان) مبتلا است یا خیر.
• بیوپسی (نمونه‌برداری): اگر زگیل‌ها غیرعادی به نظر برسند یا پزشک مشکوک به تغییرات پیش‌سرطانی باشد، ممکن است از بافت زگیل نمونه‌برداری کند.

تشخیص به‌موقع زگیل های مقعدی اهمیت بسیاری دارد، زیرا برخی از سویه‌های HPV ممکن است زمینه‌ساز تغییرات سلولی خطرناک شوند. اگر متوجه هرگونه ضایعه، زائده غیرطبیعی، خارش، یا خونریزی در ناحیه مقعد شدید، مراجعه به پزشک را به تعویق نیندازید.

ایا زگیل مقعدی خود به خود درمان می‌شود؟

ویروس HPV پس از ورود به بدن، معمولا یک دوره کمون بین ۳ هفته تا ۸ ماه دارد، اما در برخی افراد ممکن است تا ۲ سال بدون علامت باقی بماند. شدت بیماری به قدرت سیستم ایمنی فرد بستگی دارد؛ در برخی موارد زگیل تناسلی مقعد کوچک باقی می‌ماند یا خود‌به‌خود ناپدید می‌شود، اما در بسیاری از افراد باقی می‌ماند، رشد کرده یا تکثیر می‌شود.

اگر سیستم ایمنی بدن قوی باشد، احتمال از بین رفتن زگیل‌های مقعدی طی چند ماه تا چند سال بیشتر است. همچنین افرادی که سابقه زگیل‌های مکرر ندارند، ممکن است بدن به‌طور‌طبیعی ویروس را کنترل کند.

راه‌های درمان زگیل مقعدی مردان و زنان

درمان زگیل مقعدی به اندازه، محل قرارگیری و شدت آن‌ها بستگی دارد. روش‌های درمانی به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:

1. درمان‌های دارویی: درمان دارویی زگیل مقعدی شامل تجویز داروهای موضعی برای زگیل‌های کوچک و خارجی می‌شود. در‌صورت رشد زگیل داخل کانال مقعد داروهای پاکسازی زگیل تناسلی، همچون قرص نواکسا تجویز می‌شود. توجه داشته باشید برای مصرف هرگونه دارو برای درمان زگیل مقعدی مردان و زنان باید حتما با پزشک مشورت کنید.
2. درمان‌های کلینیکی: برای درمان زگیل مقعدی مردان و زنان و از بین بردن زگیل‌ها از روش‌هایی مانند کرایوتراپی (فریز کردن با نیتروژن مایع)، الکتروکوتر (سوزاندن زگیل با جریان الکتریکی)، لیزر درمانی و جراحی (برش زگیل) نیز استفاده می‌شود.

در نظر داشته باشید که هیچ درمانی، ویروس HPV را کاملا از بدن حذف نمی‌کند، اما درمان زگیل‌های مقعد از گسترش آن‌ها جلوگیری کرده و احتمال انتقال ویروس به دیگران را کاهش می‌دهد.

عوارض زگیل تناسلی مقعدی؛ آیا زگیل مقعدی خطرناک است؟

زگیل مقعدی به‌خودی‌خود خطرناک نیست، اما در صورت عدم درمان، ممکن است گسترش یابد، باعث ناراحتی شود یا منجر‌به عوارض جدی‌تری شود. از خطرات زگیل مقعدی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• افزایش تعداد و اندازه زگیل‌ها در طول زمان
• خونریزی یا زخم شدن زگیل‌ها بر اثر تحریک یا دفع مدفوع
• خارش، سوزش یا احساس ناراحتی مداوم در ناحیه مقعد
• عفونت‌های ثانویه بر اثر خراشیدن یا تحریک مکرر زگیل‌ها
• احتمال انتقال ویروس به شریک جنسی یا سایر نواحی بدن (گلو، زگیل دهانی و زگیل ناحیه تناسلی)

از‌این‌رو توصیه می‌شود به‌منظور جلوگیری از این خطرات، در صورت مشاهده هرگونه زائده گوشتی، به‌منظور معاینه و تشخیص حتما به دکتر زنان یا دکتر اورولوژی (برای مردان) مراجعه کنید.

ایا زگیل مقعدی باعث سرطان می‌شود؟

برخی از سویه‌های ویروس HPV، به‌ویژه نوع ۱۶ و ۱۸، باعث تغییرات سلولی در ناحیه مقعد شده و در درازمدت زمینه‌ساز سرطان مقعد می‌شوند. البته زگیل‌های ناشی از HPV کم‌خطر (۶ و ۱۱) معمولا فقط زائده‌های خوش‌خیم ایجاد می‌کنند.

پیشگیری از زگیل تناسلی مقعدی با روش‌های موثر

بهترین راه برای مقابله با زگیل مقعدی، پیشگیری از ابتلا به ویروس HPV است. از آن‌جایی‌که این ویروس بسیار مسری است و می‌تواند بدون علامت در بدن باقی بماند، رعایت نکات پیشگیرانه ضروری است. برای کاهش خطر ابتلا، این روش‌ها را جدی بگیرید:

• دریافت واکسن HPV
• استفاده از کاندوم و محافظ‌های جنسی
• رابطه جنسی ایمن و پرهیز از شرکای متعدد
• شستشوی منظم ناحیه تناسلی و مقعد، خودداری از استفاده مشترک از حوله، لباس زیر و وسایل بهداشتی
• تقویت سیستم ایمنی بدن
• انجام معاینات دوره‌ای

حتی اگر قبلا به HPV مبتلا شده باشید، واکسیناسیون از بدن شما در برابر عفونت‌های جدید محافظت می‌کند. پس اگر واجد شرایط هستید، با مشورت پزشک حتما این واکسن را که توسط شرکت‌های داروسازی و مراکز پخش دارو به داروخانه‌ها توزیع می‌شود، تزریق کنید.

تشخیص، درمان و پیشگیری؛ سه اصل کلیدی در مقابله با زگیل مقعدی

زگیل مقعدی یکی از بیماری‌های شایع ناشی از ویروس HPV بوده که ممکن است بدون علامت باقی بماند یا باعث ناراحتی‌های مختلفی مانند خارش، سوزش و خونریزی مقعدی شود. اگرچه بسیاری از زگیل‌های مقعدی خوش‌خیم هستند، اما برخی از سویه‌های پرخطر این ویروس ممکن است منجر به تغییرات سلولی جدی و حتی سرطان مقعد شوند. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، کلید کنترل این بیماری و جلوگیری از عوارض آن است. بهترین راه برای محافظت از خود، رعایت اصول بهداشت جنسی، دریافت واکسن HPV و انجام معاینات دوره‌ای است. اگر با علائم مشکوک مواجه شدید، مراجعه سریع به پزشک از پیشرفت بیماری و انتقال آن به دیگران نیز جلوگیری می‌کند.